![]() |
Πηγή: Ελληνικός Πολιτισμός |
![]() |
Πηγή χάρτη: Ελληνικός Πολιτισμός |
Στρατιωτικές επιχειρήσεις Ιουστινιανού | ![]() |
![]() |
Πηγή Χάρτη: Ελληνικός πολιτισμός |
Περίληψη
Κατά τον 4ο και 5ο
αι. το Βυζαντινό κράτος αντιμετώπισε πολλά προβλήματα. Η γη συγκεντρώθηκε στα
χέρια λίγων γαιοκτημόνων, ενώ βαρύτατοι φόροι βάραιναν το λαό. Οι επιθέσεις των
γερμανικών φύλων αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία στο ανατολικό τμήμα, όπου
ιδρύεται και το Πανεπιστήμιο της
Κωνσταντινούπολης. Το κράτος στηρίζοντας ηθικά και υλικά την εκκλησία
στράφηκε κατά των αιρέσεων. Οι σημαντικότερες ήταν: ο Αρειανισμός, ο
Νεστοριανισμός και ο Μονοφυσιτισμός, ο οποίος διαδόθηκε στις ανατολικές
επαρχίες της αυτοκρατορίας. Οι Μονοφυσίτες για να απαλλαγούν από την καταπίεση
του κράτους δέχτηκαν την αραβική κατάκτηση. Το Βυζαντινό κράτος στράφηκε και
κατά της αρχαίας ελληνικής θρησκείας με εξαίρεση τον αυτοκράτορα Ιουλιανό, ο οποίος προσπάθησε να
επαναφέρει, χωρίς επιτυχία, την αρχαία θρησκεία. Την περίοδο αυτοί καταστρέφονται
πολλά αρχαία μνημεία, ναοί, αγάλματα ενώ υπήρχαν και ανθρώπινα θύματα, όπως η
φιλόσοφος Υπατία. Με τον Θεοδόσιο Α’ καταργούνται οι ολυμπιακοί αγώνες και επιβάλλεται η χριστιανική θρησκεία ως
επίσημη θρησκεία του κράτους. Εκπρόσωποι της χριστιανικής διανόησης
αναδεικνύονται οι: Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος Νύσσης, Γρηγόριος Ναζιανζηνός και
Ιωάννης Χρυσόστομος.
Η Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικής Λογοτεχνίας και Βιβλίου που εορτάζεται στις 2 Απριλίου κάθε χρόνο, προκηρύσσει για την παρούσα σχολική χρονιά 2025 – 2026 τον 4ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Συγγραφής Σεναρίου εκ Διασκευής Ελληνικού Διηγήματος.
Ο διαγωνισμός τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και του Υπουργείου Πολιτισμού και διοργανώνεται για 4η συνεχή χρονιά από την Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος με την υποστήριξη της Λέσχης Τέχνης και Πολιτισμού της Ε.Σ.Ε. με υπεύθυνη, τη Διδάκτορα Θεατρολογίας και εκπαιδευτικό, Φωτεινή Σωτήρχου, μέλος της καλλιτεχνικής επιτροπής της Λέσχης Τέχνης και Πολιτισμού της Ε.Σ.Ε.. Απευθύνεται σε μαθητές της Β, Γ Γυμνασίου και όλων των τάξεων Λυκείου της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλων των δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων της Ελλάδος. Η θεματική του αντλείται από δύο διηγήματα ή αποσπάσματα αυτών τα οποία περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Λογοτεχνίας του Γυμνασίου και του Λυκείου αντίστοιχα.
Σκοπός του Διαγωνισμού είναι αφενός να μυήσει τους συμμετέχοντες μαθητές/τριες - μέσω αυτής της βιωματικής προσέγγισης - στο λογοτεχνικό «σύμπαν» δύο σημαντικών Ελλήνων πεζογράφων, αφετέρου να παράσχει την ευκαιρία ανάδειξης νεαρών χαρισματικών σεναριογράφων.
Θα δοθούν διαδικτυακά (ή εκ του σύνεγγυς όπου και εάν είναι δυνατόν) δύο ευσύνοπτα επιμορφωτικά σεμινάρια σε μαθητές και εκπαιδευτικούς όπου θα εξηγούνται οι βασικές αρχές διασκευής ενός διηγήματος σε σενάριο από επαγγελματίες σεναριογράφους, μέλη της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2025. Επίσης θα πραγματοποιηθεί μία τρίτη διαδικτυακή συνάντηση με τους μαθητές/τριες οι οποίοι θα έχουν συγγράψει το σενάριο τον Φεβρουάριο του 2026, προκειμένου να συνομιλήσουν και να διορθώσουν τα σενάριά τους, προτού τα στείλουν, με ψευδώνυμο, στην τελική τους μορφή στο email του διαγωνισμού sxolikosdiagonismoslesxis@gmail.com
· Όροι του Διαγωνισμού: Δύναται να μετάσχει το σύνολο των μαθητών/τριών των Β΄. Γ΄ Γυμνασίου και όλων των τάξεων των Λυκείων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Οι διαγωνισθέντες θα κληθούν να διασκευάσουν σε σενάριο ένα διήγημα ή απόσπασμα αυτού Ελληνικού μυθιστορήματος από τα περιεχόμενα στη διδακτέα ύλη του σχολικού έτους 2025 - 2026. Πιο συγκεκριμένα: Για τους μαθητές/τριες των Β και Γ΄ Γυμνασίου το απόσπασμα θα είναι από το διήγημα: «Ο ζητιάνος» του Ανδρέα Καρκαβίτσα και για του Λυκείου από το «Ακόμα;» του Κωνσταντίνου Θεοτόκη. Αμφότερα αποσπάσματα των εν λόγω διηγημάτων περιλαμβάνονται στα αντίστοιχα σχολικά βιβλία. Η διασκευή τους σε σενάριο για ταινία μικρού μήκους θα πραγματοποιηθεί κατόπιν ενημέρωσης των φιλολόγων, αλλά και καθηγητών άλλων ειδικοτήτων εφόσον αποστείλουν email εκδήλωσης ενδιαφέροντος από την ηλεκτρονική διεύθυνση του σχολείου τους και με τη σύμφωνη γνώμη του Συλλόγου Διδασκόντων. Τόσο η ενημέρωση όσο και η συγγραφή των σεναρίων από τα παιδιά θα πραγματοποιείται εκτός του ωρολογίου προγράμματος. Τα σενάρια δεν δύνανται να υπερβαίνουν τις 10 σελίδες έκαστο, με γραμματοσειρά των 12, μονό διάστιχο και περιθώριο 3 εκατοστών. Τα σενάρια θα αποστέλλονται με ψευδώνυμο στο email του διαγωνισμού: sxolikosdiagonismoslesxis@gmail.com
· Όλοι οι συμμετέχοντες μαθητές/τριες στον διαγωνισμό θα κληθούν - μέσω Υπεύθυνης Δήλωσης - να λάβουν γνώση ενυπογράφως, για τη σχετική νομοθεσία η οποία διέπει τον Διαγωνισμό (ΝΟΜΟΣ 4624/2019 (ΦΕΚ Α137/29.08.2019). Για τους μαθητές/τριες τη συγκεκριμένη Υπεύθυνη Δήλωση συνυπογράφεται είτε από τους δύο γονείς είτε από τον νόμιμο κηδεμόνα του διαγωνιζομένου. Κάθε ένα από τα σχολεία τα οποία θα δηλώσουν συμμετοχή θα μπορεί να στείλει στο email του διαγωνισμού έως 6 σενάρια, το καθένα αποτέλεσμα ομαδικής (Ομάδες που ξεπερνούν τα τρία άτομα αποκλείονται) ή ατομικής εργασίας. Οι δηλώσεις συμμετοχής θα πρέπει να γίνουν από τη Διεύθυνση του σχολείου στην ηλεκτρονική διεύθυνση sxolikosdiagonismoslesxis@gmail.com μέχρι τις 15/11/2025 και η κατάθεση των σεναρίων στην ίδια διεύθυνση μέχρι τις 30/3/2026 και ώρα 15.00 προκειμένου να δοθούν προς κρίση στην Επιτροπή Αξιολόγησης. Τα ονόματα των νικητών θα ανακοινωθούν στην τελετή απονομής, η οποία τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Ηλιούπολης, στις 16 Μαίου 2025, και θα λάβει χώρα στο αμφιθέατρο του Δημαρχείου Ηλιούπολης. Η προκήρυξη του διαγωνισμού θα αναρτηθεί στα ΝΕΑ της Λέσχης Τέχνης και Πολιτισμού της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος και θα σταλεί σε όλα σχολεία όλης της χώρας με email. Οι διευθύνσεις των σχολείων μπορούν να επικοινωνήσουν απ’ ευθείας με τον Πρόεδρο της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος Αλέξανδρο Κακαβά στο 6932089819, προς επίλυση αποριών, μόνον όμως εφ'όσον έχουν επισήμως δηλώσει συμμετοχή στο διαγωνισμό.
Βραβεία
1. Στους νικητές θα απονεμηθούν τρία (3) βραβεία και τρεις (3) έπαινοι για το Γυμνάσιο και τρία (3) βραβεία και τρεις (3) έπαινοι για το Λύκειο. Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι τέσσερα: 1. Χειρισμός θέματος (τρόπος προσέγγισης θέματος έργου) 2. Πλοκή και δραματουργία 3. Ανάπτυξη χαρακτήρων και 4. Διάλογοι (Γλώσσα) από 0-5 βαθμούς έκαστο.
2. Στους εκπαιδευτικούς των ομάδων που θα έχουν μετάσχει ως σύμβουλοι των διακριθέντων ατόμων η ομάδων στο διαγωνισμό θα απονεμηθεί Εύφημος Μνεία.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος
Αλέξανδρος Κακαβάς
Η Υπεύθυνη Εκπαιδευτικός, μέλος της Καλλιτεχνικής
Επιτροπής της Λέσχης Τέχνης και Πολιτισμού Ηλιούπολης της Ένωσης Σεναριογράφων
Ελλάδος
Φωτεινή Σωτήρχου
Οι παραλογές αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία δημοτικών τραγουδιών. Έχουν όλα τα γνωρίσματα που διακρίνουν γενικά τη δημοτική ποίηση. Παράλληλα, όμως, παρουσιάζουν και ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, με τα οποία ξεχωρίζουν από τις άλλες κατηγορίες δημοτικών τραγουδιών. Συγκεκριμένα, οι παραλογές, ως ιδιαίτερη κατηγορία δημοτικών τραγουδιών, παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
Περιηγηθείτε στον πλούτο του δημοτικού μας τραγουδιού μέσα από τους παρακάτω ιστότοπους:
Η ποίηση γενικά διακρίνεται σε προσωπική και απρόσωπη. Στην προσωπική ποίηση ανήκουν όλα τα ποιητικά κείμενα που έχουν γραφεί από γνωστούς δόκιμους ποιητές (π.χ. Κάλβος, Σολωμός, Παλαμάς, Καβάφης, Σικελιανός, Σεφέρης, Ελύτης κ.ά.).
Στη λεγόμενη απρόσωπη ποίηση ανήκουν όλα τα ποιητικά κείμενα για τα οποία δεχόμαστε καταρχήν ότι δημιουργός τους είναι ο λαός. Τα ποιητικά κείμενα αυτής της κατηγορίας, που ο αρχικός τους δημιουργός παραμένει άγνωστος και ανώνυμος και τα αποδίδουμε στη λαϊκή ποιητική δημιουργία, τα ονομάζουμε γενικά δημοτικά τραγούδια.
Το πρόβλημα του πώς δημιουργούνται τα δημοτικά τραγούδια το αντιμετώπισε πρώτος ο Νικόλαος Πολίτης. Συγκεκριμένα, στη μελέτη του Γνωστοί ποιηταί λαϊκών ασμάτων, ο Ν. Πολίτης υποστήριξε και θεμελίωσε τις ακόλουθες απόψεις: ποίηση ομαδική, δηλαδή ποίηση που να δημιουργείται με τρόπο συλλογικό από μια ομάδα προσώπων, δεν μπορεί να υπάρξει. Έτσι, πίσω από κάθε δημοτικό τραγούδι κρύβεται πάντοτε ένας δημιουργός που όμως δεν είχε τη φιλοδοξία της ατομικής προβολής και γι' αυτό παρέμεινε άγνωστος και ανώνυμος.
Αυτή, ακριβώς, η ποιητική δημιουργία του ενός, του άγνωστου και ανώνυμου, επειδή σε μια ορισμένη στιγμή εκφράζει και απηχεί την ψυχική κατάσταση και τα συναισθήματα μιας ευρύτερης ομάδας ή γενικότερα του λαού, γίνεται κτήμα και αγκαλιάζεται από πολλούς. Έτσι, το ποίημα από τον αρχικό και ανώνυμο δημιουργό, περνάει σταδιακά με τη λεγόμενη προφορική παράδοση (=από στόμα σε στόμα) στην ολότητα και υφίσταται μια συνεχή δευτερογενή επεξεργασία. Ο αποδέκτης, δηλαδή, λαός αφαιρεί (ή και προσθέτει) οτιδήποτε δεν ταιριάζει στη δική του ψυχοσύνθεση και στη δική του εκφραστική. Αυτή τη σταδιακή επεξεργασία, μέχρι να φθάσει το ποίημα στην τελική του και ολοκληρωμένη μορφή, ο Ν. Πολίτης την ονομάζει «φθαρτική». Ο όρος αυτός έχει την έννοια ότι ο λαός αφαιρεί ή προσθέτει στοιχεία που αλλοιώνουν (=φθείρουν) την αρχική ποιητική δημιουργία και την προσαρμόζουν στην έκφραση του ομαδικού λαϊκού πνεύματος.
Ένα δημοτικό τραγούδι (π.χ. ένα μοιρολόι ή ένα κλέφτικο) είναι δυνατό να μας έχει παραδοθεί σε διάφορες μορφές. Έτσι, πολλά δημοτικά τραγούδια μπορεί να έχουν το ίδιο θέμα ή να αναφέρονται στο ίδιο πρόσωπο αλλά να παρουσιάζονται με διαφορετικές μορφές. Αυτές τις διαφορετικές μορφές τις ονομάζουμε παραλλαγές. Ο Ν. Πολίτης συνήθιζε, με βάση τις διαφορετικές παραλλαγές του ίδιου τραγουδιού, να συνθέτει μια «νέα» τελική μορφή, ως συνισταμένη όλων των παραλλαγών. Αυτή όμως η μέθοδος θεωρείται σήμερα λαθεμένη, επειδή τελικά παραβιάζει και παραχαράσσει τη μορφή και το χαρακτήρα των παραλλαγών.
Τα δημοτικά τραγούδια μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
Δείτε επίσης:
Προσοχή: Στον ιστότοπο Ελληνικός Πολιτισμός θα βρείτε πολλές ασκήσεις για τους διάφορους τρόπους σύνδεσης των προτάσεων: Ελληνικός πολιτισμός
Οι διάφοροι τρόποι σύνδεσης των προτάσεων
α.
|
Συμπλεκτικοί
σύνδεσμοι
|
και
(κι), ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ
|
β.
|
Αντιθετικοί
σύνδεσμοι
|
αλλά,
μα, παρά, όμως, ωστόσο, μόνο
|
γ.
|
Διαχωριστικοί
ή διαζευκτικοί
|
ή,
είτε
|
Α.
|
Ειδικοί
|
ότι,
πως, που
|
β.
|
Ενδοιαστικοί
ή διστακτικοί
|
μη(ν),
μήπως
|
γ.
|
Αιτιολογικοί
|
γιατί,
επειδή, αφού, διότι
|
δ.
|
Τελικοί
|
για
να, να
|
ε.
|
Συμπερασματικοί
ή αποτελεσματικοί
|
ώστε,
που
|
στ.
|
Υποθετικοί
|
αν
(εάν), σαν, άμα
|
ζ.
|
Εναντιωματικοί
|
αν
και, ενώ, μολονότι
|
η.
|
Χρονικοί
|
όταν,
σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, μόλις προτού, πριν (να), ώσπου, ωσότου, όσο
που, όποτε
|
Οι
ερωτηματικές αντωνυμίες
|
ποιος,
πόσος, τι
|
Τα
ερωτηματικά επιρρήματα
|
πού,
πότε, πώς, πόσο
|
Οι
αναφορικές αντωνυμίες
|
που,
ο οποίος, όποιος, όσος, ό,τι
|
Τα
αναφορικά επιρρήματα
|
όπου,
οπουδήποτε, όπως, όσο, οσοδήποτε, καθώς, σαν, ως, όποτε, οποτεδήποτε
|
Οι
αναφορικές αντωνυμίες
|
που,
ο οποίος, όποιος, όσος, ό,τι
|
Τα
αναφορικά επιρρήματα
|
όπου,
οπουδήποτε, όπως, όσο, οσοδήποτε, καθώς, σαν, ως, όποτε, οποτεδήποτε |