Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2025

2. Ο Ηράκλειος και η δυναστεία του (610-717): Εσωτερική μεταρρύθμιση και αγώνας επιβίωσης

 


Πηγή: Ελληνικός Πολιτισμός

1. Ο Ιουστινιανός και το έργο του II. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

 


Πηγή χάρτη: Ελληνικός Πολιτισμός
Δείτε επίσης:
Θεματικό Χρονολόγιο Ιουστινιανού 
Ιουστινιανός Α' (Βιογραφία - Έργο)
Οι Δήμοι και η Στάση του Νίκα
Ιουστινιανός και Θεοδώρα, το αυτοκρατορικό ζεύγος
Ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης 
Το δίπτυχο των Λαμπαδίων
Σόλιδος Ιουστινιανού Α'
Αρχαία προνόμια της Ιεράς Μονής Σινά
Στρατιωτικές επιχειρήσεις Ιουστινιανού
 
Ο έφιππος ανδριάντας του Ιουστινιανού 
Αργυρό νόμισμα του Γελίμερου
Ανάγνωση ιστορικής πηγής: Ιουστινιανή πρώτη
Οικοδομικό πρόγραμμα Ιουστινιανού
Ψηφιδωτό Αγίας Σοφίας
Όψεις της Αγίας Σοφίας
Κωνσταντινούπολη, Το Μεγάλο παλάτι και η Αγία Σοφία
Κτήρια της βυζαντινής Κωνσταντινούπολης
Εικονική Περιήγηση της Αγίας Σοφίας
Ο ναός της Αγίας Σοφίας
 
 ΙΙΙ. ΟΙ ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΗΓΕΣ (αποσπάσματα)

Α. Εισαγωγή: Οι πηγές για τη στάση του Νίκα

Β. Υλικό από τον Προκόπιο και τον Θεοφάνη για τη Στάση του Νίκα
1. Οι Δήμοι του Ιπποδρόμου

Οι δήμοι κάθε πόλης ήταν από παλιά διαιρεμένοι σε Πρασίνους και Βενέτους. Δεν πάει όμως
πολύς καιρός που άρχισαν να σκορπίζουν τα χρήματά τους για χάρη των ονομάτων και των θέσεων
που καταλαμβάνουν οι θεατές στον Ιππόδρομο, να εκθέτουν τον εαυτό τους στις πιο οδυνηρές κακώ-
σεις και, το αποκορύφωμα, να πεθαίνουν, χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, με τον πιο ατιμωτικό θά-
νατο. Συνάπτουν μάλιστα και μάχες με την αντίπαλη μερίδα, χωρίς να ξέρουν καλά-καλά γιατί ριψο-
κινδυνεύουν, αν και είναι βέβαιο ότι, ακόμη και αν νικήσουν τους αντιπάλους τους στη μάχη, θα ο-
δηγηθούν αμέσως στη φυλακή και θα εκτελεστούν, αφού βασανιστούν με το χειρότερο τρόπο. Έτσι
φυτρώνει στην ψυχή τους το μίσος για τους άλλους χωρίς σοβαρή αιτία κι αυτή η έχθρα διαρκεί αιώ-
νια, καταλύοντας κάθε είδους κοινωνική σχέση και εξ αίματος συγγένεια, αλλά και το δεσμό της φι-
λίας, ακόμη και όταν οι οπαδοί των αντίπαλων χρωμάτων είναι αδέλφια ή κάτι παρόμοιο. Δεν ενδια-
φέρονται ούτε για τα θεία ούτε για τα ανθρώπινα, παρά μόνο για τη νίκη, και δεν έχει καμιά σημασία
γι’ αυτούς, αν διαπράττεται κάποια ασέβεια προς τους θεούς και παραβιάζονται οι νόμοι και το πολί-
τευμα από τους δικούς τους ανθρώπους ή τους εχθρούς. Δεν νοιάζονται επίσης καθόλου αν στερηθούν τα απαραίτητα για τη ζωή τους και η πατρίδα τους ζημιωθεί στις πιο στοιχειώδεις ανάγκες της, αρκεί
μόνο να ωφεληθεί η παράταξή τους (μέρος), όπως ονομάζουν τους ομοϊδεάτες τους (συστασιώτες).
Σ’ αυτό το μιαρό έργο συμμετέχουν και γυναίκες, όχι μόνο ακολουθώντας, αλλά και αντιστρατευόμε-
νες, κατά περίπτωση, τους άνδρες τους, αν και δεν πηγαίνουν καθόλου στα θέατρα ούτε και ελαύνο-
νται από κάποια άλλη αιτία. Και δεν μπορώ να χαρακτηρίσω αλλιώς το φαινόμενο αυτό παρά ως
ψυχασθένεια. Έτσι λοιπόν έχουν τα πράγματα στις πόλεις σχετικά με τους δήμους του Ιπποδρόμου.
Προκόπιος, Υπέρ των πολέμων, Ι, 24, έκδ. Ηaury, 123.

2. Η Στάση του Νίκα: Η εκδοχή του Προκοπίου (6ος αι.)
Την ίδια περίπου εποχή ξέσπασε στο Βυζάντιο εξέγερση του λαού που πήρε απρόσμενα τερά-
στιες διαστάσεις και προκάλεσε στο λαό και τη σύγκλητο μεγάλες συμφορές. Τα πράγματα εξελί-
χθηκαν ως εξής: