Τα ρηματικά πρόσωπα (Νεοελληνική Γλώσσα ΕΠΑΛ)

• α' ενικό πρόσωπο: εκφράζονται προσωπικά βιώματα, προσδίδεται αμεσότητα και ζωντάνια στο λόγο, προ­σλαμβάνει η ανάπτυξη υποκειμενικό χαρακτήρα και χρωματίζεται το ύφος με προ­σωπικό τόνο και σε ορισμένες περιπτώσεις με εξομολογητική διάθεση. Είναι το πρόσωπο που κυριαρχεί στο ημερολόγιο, στην επιστολή, στο στοχαστικό δοκίμιο. Οι σκέψεις προβάλλονται εντονότερα στον αναγνώστη.
  
• β' ενικό πρόσωπο: δημιουργείται κλίμα οικειότητας στην επικοινωνία του πομπού με το δέκτη, προσδίδεται ζωντάνια και αμεσότητα στο λόγο και σε ορισμέ­νες περιπτώσεις χρωματίζεται το ύφος με διδακτικό τόνο. Χρησιμεύει για να γίνει ο λόγος πιο πειστικός αλλά και για να προκληθούν συναισθήματα στο δέκτη.
• γ' ενικό πρόσωπο: προσδίδεται αντικειμενικός τόνος στην εξέταση του θέματος,  ο λόγος γίνεται απρόσωπος και χρωματίζεται με ουδέτερο ύφος. Το μήνυμα γίνεται γενικόλογο
• α' πληθυντικό πρόσωπο: προσδίδεται ζωντάνια και αμεσότητα στο λό­γο, δημιουργείται κλίμα οικειότητας στην επικοινωνία του πομπού με το δέκτη. Η χρήση του υποδηλώνει την κοινή οπτική γωνία του πομπού με το δέκτη. Η έκφραση συλλογικότητας του "εμείς" τονίζει την ανάγκη της κοινής δράσης αλλά και της απόδοσης συλλογικής ευθύνης.
• β' πληθυντικό πρόσωπο: δημιουργείται κλίμα οικειότητας στην επικοι­νωνία του πομπού με το δέκτη, προσδίδεται ζωντάνια και αμεσότητα στο λόγο και σε ορισμένες περιπτώσεις χρωματίζεται το ύφος με διδακτικό τόνο. Χρησιμοποιείται για την πρόκληση συναισθημάτων στο δέκτη.
• γ' πληθυντικό πρόσωπο: προσδίδεται αντικειμενικός τόνος στην εξέτα­ση του θέματος, ο συγγραφέας αποστασιοποιείται και αντιμετωπίζει τις καταστάσεις ως απλός παρατηρητής.

Πώς γράφω περίληψη;

Για τα βήματα που ακολουθούμε για να γράψουμε μια καλή περίληψη κειμένου, πατήστε εδώ. Ο αριθμός των λέξεων και η  βαθμολόγηση διαφοροποιούνται στα ΕΠΑΛ, ωστόσο η τεχνική είναι η ίδια. Δεν ξεχνάμε ωστόσο ότι το πιο σημαντικό είναι η συνεχής εξάσκηση.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ -ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ

Για τη μετατροπή της ενεργητικής σε παθητική φωνή και της παθητικής σε ενεργητική συμβουλευθείτε τη θεωρία και εμπεδώστε την με τις ανάλογες ασκήσεις, εδώ.

ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ (ΓΛΩΣΣΑ Γ'ΕΠΑΛ)

Η στίξη – Τα σημεία στίξης

Με τη στίξη δηλώνονται στον γραπτό λόγο –όχι με μεγάλη ακρίβεια– ορισμένα υπερτμηματικά στοιχεία. Η στίξη δηλώνεται στη γραφή με τα σημεία στίξης, που είναι τα εξής: η τελεία ( . ), η άνω τελεία ( · ), το κόμμα ( , ), το ερωτηματικό ( ; ), το θαυμαστικό ( ! ), η διπλή τελεία ( : ), η παρένθεση ( ( ) ), τα αποσιωπητικά( ... ), η παύλα ( – ), η διπλή παύλα ( – – ), τα εισαγωγικά ( « » ) και το ενωτικό ( - ).

Η τελεία ( . ) σημειώνεται:

α)   Στο τέλος μιας φράσης που έχει ένα ολοκληρωμένο νόημα. Δηλώνεται στον αναγνώστη ότι στο σημείο αυτό θα πρέπει να σταματήσει λίγο η ανάγνωση, π.χ. Χτύπησε το τηλέφωνο. Κανένας δεν το άκουσε.

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ:

Ύστερα από τελεία αρχίζουμε με κεφαλαίο.

β)   Στις συντομογραφίες, π.χ. Η κ. Κλαδάκη παρουσίασε το έργο της. Η απόσταση που διένυσα δεν είναι πάνω από 100 μ.

γ)   Στους αριθμούς που αποτελούνται από περισσότερα από τρία ψηφία για να χωρίσει τα εκατομμύρια από τις χιλιάδες και τις εκατοντάδες, π.χ. Στις εκλογές συμμετείχαν 7.342.156 ψηφοφόροι.

δ)   Για να χωριστεί η ώρα από τα λεπτά, π.χ. Το μάθημα αρχίζει στις 09.15΄.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΓΛΩΣΣΑ Γ' ΕΠΑΛ

Για να εμπλουτίσετε τις γνώσεις σας στα θέματα που διαπραγματευόμαστε αλλά και για επιπλέον γλωσσικές ασκήσεις, μπορείτε να συμβουλεύεστε τα παρακάτω εγχειρίδια:
Θεματικοί κύκλοι
Γλωσσικές Ασκήσεις

ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΠΕΙΘΟΥΣ (Γ' ΕΠΑΛ)

Για τους τρόπους και τα μέσα πειθούς συμβουλευτείτε τη θεωρία και ασκηθείτε στις παραγράφους, που θα βρείτε στις  παρακάτω διευθύνσεις:
https://blogs.sch.gr/stratilio/files/2014/05/%CE%A4%CE%A1%CE%9F%CE%A0%CE%9F%CE%99-%CE%A0%CE%95%CE%99%CE%98%CE%9F%CE%A5%CE%A3-%CE%9C%CE%9F%CE%A1%CE%A6%CE%95%CE%A3-%CE%A0%CE%95%CE%99%CE%98%CE%9F%CE%A5%CE%A3.pdf 

 http://e-keimena.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=152:2010-04-17-23-14-39&catid=94:exercises&Itemid=41

https://neoellinikiglossa.gr/archives/theory/Modes_Of_Persuasion.pdf

https://latistor.blogspot.com/2014/09/blog-post_10.html

"Ο Σκλάβος" (Δημοτικό Τραγούδι, παραλογή) (Β'ΕΠΑΛ)

Παραλογή

Οι παραλογές αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία δημοτικών τραγουδιών. Έχουν όλα τα γνωρίσματα που διακρίνουν γενικά τη δημοτική ποίηση. Παράλληλα, όμως, παρουσιάζουν και ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, με τα οποία ξεχωρίζουν από τις άλλες κατηγορίες δημοτικών τραγουδιών. Συγκεκριμένα, οι παραλογές, ως ιδιαίτερη κατηγορία δημοτικών τραγουδιών, παρουσιάζουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

1η Ενότητα: "ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ μου έδωσαν ελληνική" (Β' ΕΠΑΛ)

Περιηγηθείτε  στις παρακάτω ιστοσελίδες και διαβάστε:

•  Εύα Τομάρα, Όταν η Σκεύη ζήτησε μια "τσαέρα" κατάλαβε ότι μιλά λάθος.
• Skutnabb-Kangas, T. 1999: Γλωσσική φθορά, γλωσσικός θάνατος, γλωσσική δολοφονία: Διαφορετικά γεγονότα ή διαφορετικές ιδεολογίες;
• Άτλας των απειλούμενων γλωσσών του κόσμου (ΟΥΝΕΣΚΟ - αγγλόφωνη ιστοσελίδα)
• "Οι ξένες λέξεις διηγούνται καταπληκτικές ιστορίες..." 
• Μαίρη Παπαγιαννίδου, Με ηρωίδα τη γλώσσα 
• Βασιλική Δενδρινού, "Υψηλοί" και "χαμηλοί " κώδικες 
• Βρείτε παραδείγματα χρήσης των ειδικών συνδέσμων στο Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.
• Διακήρυξη των μελών της Ακαδημίας εναντίον κάθε προσπάθειας  για την αντικατάσταση του ελληνικού αλφαβήτου από το λατινικό
• Η αρνητική επιρροή των greeklish στους μαθητές
• Νικολαΐδου Ελένη, "Τι θα έλεγε ο Πλάτωνας για τα greeklish;"
• Η γλώσσα της ηλεκτρονικής επικοινωνίας- Τα greeklish.
• Τι είναι διάλεκτος.
• Αναζητήστε τον όρο "πολυσημία" στο Φωτόδεντρο και στο Λεξικό Γλωσσολογικών Όρων.
• Βασιλική Δενδρινού, "Μονογλωσσία έναντι διγλωσσίας
• Χριστίνα Αγιακλή, Ασπασία Χατζηδάκη, "Η διγλωσσία της παιδικής ηλικίας και η σχέση της με την εκπαίδευση"
• Ειδικές γλώσσες 
• Οργάνωση του λόγου 
• Σοφρώνης Χατζησαββίδης, "Η ελληνική γλώσσα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Δάνεια στοιχεία από ανατολικές και δυτικές γλώσσες.
• Νεοελληνικές διάλεκτοι
• Πληκτρολογήστε τις καταλήξεις -μαν και -άζ στο Αντίστροφο Λεξικό.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΞΕΝΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

• αβαντάζ: πλεονέκτημα
• αξεσουάρ: εξάρτημα
• αντένα: κεραία
• ασανσέρ: ανελκυστήρας 

ΟΙ ΣΥΝΔΕΤΙΚΕΣ-ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Προκειμένου να επιτευχθεί η συνοχή ενός κειμένου είναι απαραίτητη η χρήση των συνδετικών - διαρθρωτικών λέξεων και φράσεων. Στις εξετάσεις επίσης ζητείται η αναγνώριση της σημασίας αυτών των λέξεων.
Εκτός από τον παρακάτω πίνακα, μπορείτε να συμπληρώσετε τις γνώσεις σας επισκεπτόμενοι την ακόλουθη διεύθυνση: http://piotermilonas.blogspot.com/2013/10/blog-post_4.html

Συνδετικές - Διαρθρωτικές λέξεις
Αιτία	επειδή, γιατί, διότι, εφόσον, γι’ αυτό, για το λόγο αυτό, μιας και, λόγω του ότι, εξαιτίας, χάρη σε, καθώς, απόρροια/απότοκο/αποτέλεσμα αυτού του πράγματος/γεγονότος είναι…, η επίπτωση είναι…, η αιτία/ο λόγος/η εξήγηση είναι
Αντίθεση	εξάλλου, εντούτοις, όμως, ωστόσο, ενώ, αν και, αντίθετα, ενάντια, αλλά, παρ΄ όλα αυτά, μολονότι, ειδάλλως, όχι μόνο…αλλά και, όχι μόνο δεν…αλλά, στον αντίποδα,
Έμφαση	πράγματι, βέβαια, όντως, είναι αλήθεια ότι, αδιαμφισβήτητα, αξίζει να σημειωθεί/επισημανθεί…, ιδιαίτερα, αξιοσημείωτο είναι…, ιδιαίτερα σημαντικό είναι,
Επεξήγηση	δηλαδή, ειδικά, ειδικότερα, αυτό σημαίνει, μια ερμηνεία είναι ότι, με άλλα λόγια, πιο συγκεκριμένα, για την ακρίβεια
Παράδειγμα	π.χ., λόγου χάρη, λ.χ., για παράδειγμα, όπως, καθώς
Πρόσθεση-Συμπλήρωση	επίσης, επιπλέον, επιπρόσθετα, ακόμη, συμπληρωματικά, πέρα από αυτό
Προϋπόθεση	Αν, υπό τον όρο να, σε περίπτωση που, με την προϋπόθεση να,
Συμπέρασμα	λοιπόν, επομένως, ώστε, άρα, έτσι, συνεπώς, κατά συνέπεια, συμπερασματικά, εν κατακλείδι, το αποτέλεσμα είναι, ανακεφαλαιώνοντας, χάρη σε αυτό, συνοψίζοντας, αποδεικνύεται ότι
Χρονική ακολουθία	καταρχάς (και όχι καταρχήν), αρχικά, μετά, ύστερα, αργότερα, πριν από, όταν, αφού, αφότου, από τότε που, προηγουμένως, ακολούθως, στη συνέχεια, κατόπιν, από τη στιγμή που, εν τω μεταξύ,

ΘΕΜΑΤΑ ΓΛΩΣΣΑ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΕΠΑΛ 2018, 2019

2018 (ημερήσια): https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/EXETASEIS-2018/them_nea_epal_c_hmer_180607.pdf

2018 (ημερήσια -επαναληπτικές): https://www.minedu.gov.gr/publications/docs2018/them_nea_epal__c_hmer_180919.pdf

2019 (ημερήσια-εσπερινά): https://www.alfavita.gr/sites/default/files/2019-06/them_nea_ellin_epal_190606.pdf

2019 (ημερήσια και εσπερινά -επαναληπτικές): https://drive.google.com/file/d/1KFc1okcJ4Yq6UknB4540FnWqv1ABFCWV/view

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΠΑΛ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Ασκήσεις για τη διάκριση του "που", "πού" και του "πως", "πώς".
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/pws-pws.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/pou-pws.htm

2. Θεωρία για τις παράγωγες και σύνθετες λέξεις:   http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/Paragogi-Sinthesi-NE.htm

3. Ασκήσεις στην παραγωγή και στη σύνθεση λέξεων:
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/paragogi-sintheti.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/askisis%20nea/paragogi-sintheti2.htm

4. Θεωρία και ασκήσεις στα σημεία στίξης:
 http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/stixi-NE.htm

5. Θεωρία και ασκήσεις στη δομή και στους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου:
http://e-keimena.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=80:-20-&catid=94:exercises&Itemid=41
https://latistor.blogspot.com/2014/06/blog-post_27.html
https://drive.google.com/file/d/1y5-bZbnrxlc2F5UAviKUSygwmYLMdoa_/view

Η εξέταση της νεοελληνικής γλώσσας στα ΕΠΑΛ (εγκύκλιος)

Συμβουλευθείτε την παρακάτω παρουσίαση και διαβάστε και την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας σε σχέση με την εξέταση της Νεοελληνικής Γλώσσας στα ΕΠΑΛ.
http://users.sch.gr/achrono/wordpress/wp-content/uploads/2017/10/EPAL-C.pdf


Συγκεκριμένα για την εξέταση στο μάθημα «Νέα Ελληνικά», η οποία διαρκεί τρεις (3) ώρες, δίνονται τους μαθητές/τριες δύο (2) κείμενα τα οποία ανταποκρίνονται στην αντιληπτική ικανότητά τους, σχετίζονται με θεματικό κύκλο οικείο από τη σχολική διδασκαλία και είναι δυνατόν να συνοδεύονται από εικόνες και άλλο οπτικοακουστικό υλικό. Το ένα κείμενο αναφέρεται στο

ROMEYİKA'NIN TÜRKÜSÜ /SONG OF ROMEİKA (DOCUMANTERY -2009)

Παρακολουθήστε ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ -στα τουρκικά με αγγλική μετάφραση - για τη διατήρηση των "ρωμέικων", στην περιοχή της Τραπεζούντας, στη σημερινή Τουρκία.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Α' Μέρος)

Τα παρακάτω κείμενα αποτελούν αποσπάσματα εργασίας (με κάποιες απαραίτητες διορθώσεις αλλά και προσθαφαιρέσεις) που εκπονήθηκε το 1994 στα πλαίσια Σεμιναρίου Κατάρτισης Στελεχών Πολιτιστικής Ανάπτυξης του τότε Δήμου Πυλαίας. Προϊόν του Σεμιναρίου ήταν το συλλογικό έργο Καπουτζήδα του χθες, Πυλαία του σήμερα (ISBN 960-7613-00-7) σε επιμέλεια του Γιάννη Σιδέρη. "Οι Βλάχοι της Πυλαίας" βασίστηκαν, κατά κύριο λόγο, σε προφορικές μαρτυρίες Βλάχων κατοίκων της Πυλαίας.

Ζαρδαβά Γεωργία, Χιωτέρη Αικατερίνη, "Οι Βλάχοι της Πυλαίας", στο Σιδέρης Γιάννης (επιμ.), Καπουτζήδα του χθες, Πυλαία του σήμερα, Δήμος Πυλαίας, 1994, σσ. 69-86.

ΟΙ ΒΛΑΧΟΙ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ

Ι. ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Α. Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΒΛΑΧΩΝ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ

Οι Βλάχοι της Πυλαίας έλκουν την καταγωγή τους από τα Μεγάλα Λιβάδια στο βουνό Πάικο του Κιλκίς. Οι Μεγαλολιβαδιώτες, ωστόσο, δεν είχαν κοινή καταγωγή. Πολλοί από αυτούς κατάγονταν από τη Μοσχόπολη, άλλοι από τη Γράμμοστα και άλλοι από το Περιβόλι της Ηπείρου.

Η εγκατάστασή τους στα Μεγάλα Λιβάδια, αν και είχε το χαρακτήρα της μονιμότητας (χτισμένα ιδιόκτητα σπίτια, αποθήκες, στάβλοι, μαντριά), παρ' όλα αυτά ήταν εποχιακή. Ως κτηνοτρόφοι οι Βλάχοι αναγκάζονταν να μετακινούνται από περιοχή σε περιοχή, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν πλούσια βοσκοτόπια για τις ανάγκες των κοπαδιών τους.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Β' Μέρος)

II. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

 Α. ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Η έγκυος γυναίκα δεν ανακοίνωνε ποτέ την κατάστασή της είτε στο σύζυγό της είτε σε κάποια από τις γυναίκες του σπιτιού. Λόγω του αισθήματος ντροπής που αισθανόταν, η γυναίκα περίμενε να γίνει η εγκυμοσύνη της αντιληπτή από τους οικείους της, προτού το παραδεχτεί και η ίδια.

Η εγκυμοσύνη δεν γινόταν ποτέ αιτία, για να μειωθεί ο φόρτος εργασίας της γυναίκας. Η παρακολούθηση υπήρχε, βέβαια, ωστόσο η έγκυος γυναίκα δεν απαλλασσόταν από καμιά εργασία, όσο βαριά και αν ήταν. Συνέχιζε να ασχολείται με όλες τις δουλειές του σπιτιού, να πλένει, να ζυμώνει ή να μεταφέρει ξύλα, ακόμη και σε κατάσταση προχωρημένης εγκυμοσύνης. Έτσι, δεν ήταν σπάνιο το φαινόμενο να γεννάει σε ανοιχτούς χώρους κατά τη διάρκεια κάποιας εργασίας της.

Οι Βλάχοι συνήθιζαν να προβλέπουν το φύλο του εμβρύου: εάν η κοιλιά ήταν ψηλά και στρογγυλή, τότε η έγκυος θα αποκτούσε αγόρι, ενώ, αν ήταν χαμηλά και πλατιά, τότε θα γεννούσε κορίτσι.

Β. ΓΕΝΝΗΣΗ -ΛΟΧΕΙΑ

Με τους πρώτους πόνους ειδοποιούνταν η μαμμή. Στη διαδικασία του τοκετού παραβρισκόταν συνήθως μόνο η πεθερά, ενώ η μητέρα της ετοιμόγεννης, ο σύζυγός της και οι υπόλοιποι συγγενείς περίμεναν έξω από το σπίτι. Η μητέρα της εγκύου παραβρισκόταν σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις: εάν δεν βρισκόταν κοντά η πεθερά ή της το ζητούσε η συμπεθέρα της.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Γ' Μέρος)

ΙΙ. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

Ε.  ΛΟΓΟΣ - ΑΡΡΑΒΩΝΑΣ 

Ο αρραβώνας αποφασιζόταν πάντα από τους πατέρες του αγοριού και του κοριτσιού, χωρίς να απαιτείται η συγκατάθεση των γυναικών τους είτε του γαμπρού και της νύφης. Η συμφωνία για τον αρραβώνα επερχόταν και σε στιγμές κεφιού ανάμεσα σε φίλους, με τη φράση "δεν συμπεθεριάζουμε;". Εφόσον αποφασιζόταν το συμπεθεριό, ο πατέρας του γαμπρού θα έστελνε μια λίρα στη μέλλουσα νύφη του, σημάδι ότι τώρα πλέον είναι αρραβωνιασμένη. Δεν ήταν σπάνιες οι φορές που οι αρραβώνες αυτού του είδους γίνονταν σε πολύ μικρή ηλικία, από 5 -10 ετών.

Δεν έλειπε, ωστόσο, και ο θεσμός του προξενητή. Η πρωτοβουλία ανήκε πάντοτε στον πατέρα του γαμπρού, ο οποίος θα έστελνε στο σπίτι της κοπέλας τον προξενητή. Ο προξενητής μπορούσε να είναι άνδρας ή γυναίκα, συγγενικό ή ξένο πρόσωπο. Τα άτομα που αναλάμβαναν τα καθήκοντα του προξενητή έχαιραν πάντοτε ιδιαίτερης εκτίμησης από τη βλάχικη κοινότητα.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Δ' Μέρος)

ΙΙ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ

ΣΤ. ΓΑΜΟΣ

α) Αναγγελία γάμου

Ένα μήνα πριν το γάμο, οι γονείς του γαμπρού μαζί με τα αδέρφια του πήγαιναν στο σπίτι της νύφης. Μαζί της η πεθερά είχε το ποαμίλι (μαντήλι με ξηρούς καρπούς) και φλουριά, ως δώρο στη νύφη. Αφού  η νύφη κερνούσε τα πεθερικά της, οριζόταν και η ημερομηνία του γάμου: 15 Αυγούστου, ημέρα της Κοίμησης της Θεοτόκου, περίοδο κατά την οποία όλοι οι Βλάχοι βρίσκονταν στα Μεγάλα Λιβάδια. Μέχρι και το Β'ΠΠ οι γάμοι γίνονταν μόνο το Δεκαπενταύγουστο. Ο παπά του χωριού πήγαινε από σπίτι σε σπίτι για να τελέσει τους γάμους, ενώ όλο το χωριό ήταν καλεσμένο σε κάποιο γάμο. Εκείνη την ημέρα τελούνταν μέχρι και 20 γάμοι. Το έθιμο άλλαξε με την οριστική εγκατάσταση των Βλάχων στην Πυλαία.

Με τον ορισμό του γάμου, άρχιζε και η ετοιμασία της προίκας: βάψιμο μαλλιών (βελέντζες) και πλύσιμο. Οι γυναίκες που βοηθούσαν στην προετοιμασία τιμώνται με πλούσιο τραπέζι.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Ε' Μέρος)

ΙΙ. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

ΣΤ. ΓΑΜΟΣ 

Γάμος στα Μεγάλα Λιβάδια (15 Αυγούστου 1927). Νύφη η  Μαρία (Μαρέγκα) Ρουσάκη (14 ετών) και γαμπρός ο Γιάννης Δόσπρας (16 ετών). Απέκτησαν 13 παιδιά από τα οποία έζησαν τα 7 (πέντε κόρες και δυο γιοι).

γ) Η μέρα του γάμου

Τη μέρα του γάμου το ντύσιμο της νύφης γινόταν από τις φιλενάδες της. Το νυφικό ήταν βελούδινο σε χρώμα πράσινο, βυσσινί ή μοβ  και στολισμένο με πολλά φλουριά. Στο κεφάλι φορούσε άσπρη μεταξωτή μαντήλα με κορώνα (είδος γιρλάντας), την οποία και θα φορούσε για τρεις μέρες. Το ντύσιμο συμπληρωνόταν από ποδιά κεντημένη στο χέρι, ενώ στα πόδια φορούσε παπούτσια λουστρίνια. 

Την ώρα του στολισμού οι φιλενάδες τραγουδούσανε χαρούμενα αλλά και "βαριά" τραγούδια. Το πιο συνηθισμένο ήταν το ακόλουθο:

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (ΣΤ' Μέρος)

ΙΙ. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

Ζ. ΘΑΝΑΤΟΣ 

Τον νεκρό τον έντυναν πάντοτε με τα καλύτερά του ρούχα. Στην περίπτωση που ήταν σχετικά νέος του φορούσανε τα γαμπριάτικά του ρούχα. Τα χέρια και τα πόδια του νεκρού τα έδεναν με ένα μαντήλι, "για να μην είναι λεύτερα".

Τον νεκρό οι Βλάχοι συνήθιζαν να τον "ξημερώνουν", να τον κρατούν όλη τη νύχτα στο σπίτι μοιρολογώντας και παινεύοντας τα χαρίσματά του. Εάν ο νεκρός ήταν ανύπαντρος είτε κοπέλα είτε άντρας, μαζί με τα μοιρολόγια τραγουδούσαν και τραγούδια του γάμου.

Μόλις ο νεκρός μεταφερόταν έξω από το σπίτι, η νοικοκυρά έσπαζε στην είσοδο ένα βελόνι με ένα φλιτζάνι, "για να φύγει το κακό από το σπίτι".

Μετά την ταφή όλοι οι συγγενείς συγκεντρώνονταν στο σπίτι, όπου τους περίμενε στρωμένο τραπέζι. Το συνηθισμένο φαγητό ήταν τα φασόλια, αλλά μπορούσε να είναι και φακές ή ρύζι. Το φαγητό συνοδευόταν από άφθονο κρασί, ενώ στο τέλος σερβίρονταν ζεστές πίτες.

Οι συγγενείς του νεκρού για σαράντα μέρες μετά την κηδεία δεν μαγείρευαν ούτε έτρωγαν κρέας.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Ζ' Μέρος)

ΙΙ. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

Η. ΓΙΟΡΤΕΣ

α) Χριστούγεννα

Η καθιερωμένη νηστεία ξεκινούσε στις 15 Νοεμβρίου. Η διατροφή σε όλη τ διάρκεια της νηστείας ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη, γι' αυτό και οι προετοιμασίες για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι ήταν πολλές, έτσι ώστε το τραπέζι να είναι εξαιρετικά πλούσιο.

Μια εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα γινόταν η σφαγή των γουρουνιών. Η σφαγή αυτή των ζώων συνοδευόταν από γλέντι, μια που προσφερόταν άφθονος μεζές. Στο γλέντι συμμετείχαν μόνο οι άνδρες, ενώ οι γυναίκες συνέχιζαν τη νηστεία.

"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Η΄Μέρος)

ΙΙΙ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Α. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ο πατέρας ήταν ο απόλυτος κύριος του σπιτιού. Αυτός έπαιρνε όλες τις αποφάσεις, ενώ όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας όφειλαν τυφλή υπακοή στις εντολές του.
Ο αρραβώνας θεωρούνταν ιερός και η διάλυσή του ήταν αδύνατη. Η δύναμη του "λόγου", της υπόσχεσης που είχε δοθεί, ξεπερνούσε ακόμη και τα εμφανή "κουσούρια" που πιθανότατα παρουσίαζε ο γαμπρός ή η νύφη (αναπηρίες, ιδιαίτερα άσχημο παρουσιαστικό κλπ.) Το πρόβλημα παρουσιαζόταν ιδιαίτερα οξύ στους αρραβώνες που είχαν γίνει σε πολύ μικρή ηλικία.

Σχόλιο στο άρθρο της Καθημερινής "Νέοι με μικρά κέρατα λόγω αυξημένης χρήσης του κινητού"

Σε άρθρο της Καθημερινής υποστηρίζεται ότι οι νέοι αποκτούν μικρά κέρατα λόγω της αυξημένης χρήσης του κινητού. Διαβάστε το άρθρο και στη συνέχεια την αντίδραση της Ελένης Φωτοπούλου.

Πίτερ Πιτσιάνι, "Κοινωνικό Δίκτυο",2015

Πω πω, ακριβώς ό,τι χρειαζόμουν να δω με το που ξύπνησα το πρωί.

Και εδώ πέρα προκύπτουν πολλά ερωτήματα.

Ποια ακριβώς ήταν η ηλικία των συμμετεχόντων; Είχαν ήδη πλήρως αναπτυχθεί οι σκελετοί τους ή ήταν έφηβοι (με την βιολογική έννοια) και ακόμη ήταν επιρρεπείς σε "μετατροπές" από το φυσικό τους; Εξετάστηκαν και άλλες ηλικιακές ομάδες και απλά δεν αναφέρθηκαν ή όχι;

ΗΡΟΔΟΤΟΣ, Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Ο περσικός κίνδυνος και η μάχη του Μαραθώνα from Dimitra Mylonaki

ΕΝΟΤΗΤΑ 49: Τα αποτελέσματα του Β' Παγκοσμίου πολέμου και η ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών

Ενότητα 49: Τα αποτελέσματα του Β' Παγκοσμίου πολέμου και η ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. from mavraroda

Δείτε επίσης:

•  Τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης: Οι κρατούμενοι
• Πίνακας δολοφονηθέντων Εβραίων στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β'ΠΠ
• Ψηφιακές εκθέσεις του Εβραϊκού Μουσείου της Ελλάδας
• Μετά τον πόλεμο (σ.200-214)
• Ο μεταπολεμικός κόσμος 
• Οι απώλειες του Β'ΠΠ 
• Η ίδρυση του Ο.Η.Ε. το 1945  
• Τα Ηνωμένα Έθνη. Μια εισαγωγή για μαθητές
• Η ιστορία των Ηνωμένων Εθνών

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 48: Κατοχή, Αντίσταση και Απελευθέρωση

Ενότητα 48: Κατοχή, Αντίσταση και Απελευθέρωση from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Η ελληνική κοινωνία στην Κατοχή 
• Η Κατοχή 
• Η Κατοχή 
• Η πείνα  
• Η επιβολή της γερμανικής εξουσίας 
• Οι Εβραίοι της Ελλάδας
• Διαταγή του στρατηγού Στρουπ
• Η Αντίσταση 
• Οι αντιστασιακές οργανώσεις 
• Το ιδρυτικό του Ε.Α.Μ. 
• "Ελεύθερη Ελλάδα"
• Το ιδρυτικό του Ε.Δ.Ε.Σ. 
• Γοργοπόταμος (ΕΡΤ)
• Η σφαγή στα Καλάβρυτα 
• Αίμα και θρήνος στα Καλάβρυτα
• Το Μπλόκο της Κοκκινιάς (ΕΡΤ) 
• Λήξη του πολέμου 
• Το τέλος του πολέμου  
• Η απελευθέρωση της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής
• Απελευθέρωση
• Η απελευθέρωση της Αθήνας (ΕΡΤ) 
• Επιστροφή της εξόριστης κυβέρνησης στην Ελλάδα. Έπαρση της ελληνικής σημαίας στην Ακρόπολη
• Η εδαφική ολοκλήρωση του ελληνικού κράτους

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 47: Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο

Ενότητα 47: Η συμμετοχή της Ελλάδας στον β' Παγκόσμιο πόλεμο from mavraroda

Δείτε επίσης:

•  Ο τορπιλισμός της "Έλλης"
• Ο ελληνοϊταλικός πόλεμος
• Η Σοφία Βέμπο τραγουδά στο μέτωπο
• Οι γυναίκες της Πίνδου
• Εκδηλώσεις θαυμασμού προς τον ελληνικό αγώνα εναντίον των Ιταλών
• Οδυσσέας Ελύτης, Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας
• Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος: Τα πολεμικά ανακοινωθέντα
• Ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος: Οι βομβαρδισμοί
• Στρατιωτικό Μουσείο Οχυρού Ρούπελ
• Πρωτοσέλιδο εφημερίδας του 1940
• Η εποχή του Β'ΠΠ
• Κήρυξη πολέμου και αλβανικό μέτωπο
• Η μάχη της Κρήτης
• Οι Γερμανοί στην Αθήνα 
• Μαρτυρίες βετεράνων του '40 (ΕΡΤ)
   

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 46: Ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος

Ενότητα 46: Ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι κρατούμενοι
• Αρθρογραφία για το Β'ΠΠ  
• Το Ολοκαύτωμα
• Το χρονικό του Β'ΠΠ (ιστοσελίδα Β'ΠΠ)

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 45: Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β' Παγκοσμίου πολέμου

Ενότητα 45: Τα προμηνύματα και τα αίτια του Β' Παγκόσμιου πολέμου from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Σύντομα βίντεο για μαθητές από το BBC (αγγλικά)
• Γλωσσάριο "Β' Παγκοσμίου πολέμου" 
• Το χρονικό του Β' Παγκοσμίου πολέμου

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 43: Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936

Ενότητα 43: Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936 from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Η ελληνοτουρκική συνεννόηση (Ελευθέριος Βενιζέλος-Ισμέτ Ινονού)
• Τουρκική γελοιογραφία για το τέλος της Μεγάλης Ιδέας
• Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση, σ.80
• Το μεταρρυθμιστικό έργο της κυβέρνησης Βενιζέλου, σ.81-84
• Κώστας Κωστής, "Η κρίση του 1929 στην Ελλάδα",σ.9-10
• Μάης του '36, Τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης (ΕΡΤ)
• Κατανομή των βενιζελικών δυνάμεων στην Ελλάδα του 1936
• Κατανομή των αντιβενιζελικών δυνάμεων στην Ελλάδα του 1936
• Κατανομή κομμουνιστών στην Ελλάδα του 1936
• Γλωσσάριο "Οικονομίας"
• "4η Αυγούστου 1936" (ΕΡΤ, Το Πανόραμα του 20ου αι.,επ.028)
• "Ε.Ο.Ν" (ΕΡΤ, Το Πανόραμα του 20ου αι., επ.29)
   

 

ΑΡΡΙΑΝΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΗ: Εισαγωγή

Αρριανού Αλεξάνδρου Ανάβαση from mavraroda

ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ -ΚΡΟΙΣΟΣ ΚΑΙ ΣΟΛΩΝ

ΗΡΟΔΟΤΟΣ-ΚΡΟΙΣΟΣ ΚΑΙ ΣΟΛΩΝ(Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) from MATINA GOUTZIOU

Ηροδότου Ιστορίες- Α' Βιβλίο: Κλειώ (Προοίμιο)

ΗΡΟΔΟΤΟΣ-ΠΡΟΟΙΜΙΟ (Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) from MATINA GOUTZIOU

Γ' τάξη, 11η ενότητα, Επικίνδυνες συμμαχίες Ξενοφῶν, Ἑλληνικά 4.1.32-33

Μετάφραση του αποσπάσματος, σχόλια, γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις, απαντήσεις στις ασκήσεις του βιβλίου αλλά και πρόσθετο υλικό θα βρείτε στον -πολύ ενδιαφέροντα- ιστότοπο του Ελληνικού Πολιτισμού.
Περισσότερα για τον Αγησίλαο, εδώ.
Αν θέλετε περισσότερες λεπτομέρειες για τη στρατιωτική ηγεσία του Αγησιλάου, επισκεφθείτε τον ιστότοπο Παγκόσμια Πολεμική ιστορία.

Θουκυδίδη Περικλέους Επιτάφιος 2.40. 3-5: Ο χαρακτήρας της Αθηναϊκής δημοκρατίας

 

Ηροδότου Ιστορίες: Εισαγωγή

ΗΡΟΔΟΤΟΣ-ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) from MATINA GOUTZIOU

ΗΡΟΔΟΤΟΣ-ΤΟΕΡΓΟ ΤΟΥ (Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ) from MATINA GOUTZIOU

Γ' τάξη, 10η ενότητα, Μια τιμητική εξορία Αἰσχίνης, Ἐπιστολαί 3.1-3

Γενικά για τις δευτερεύουσες προτάσεις θα βρείτε άφθονο υλικό στον ιστότοπο του Ελληνικού Πολιτισμού καθώς και στο Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Α, Β, Γ, Γυμνασίου).

Γ' τάξη, 9η ενότητα, Οι νόμοι επισκέπτονται το Σωκράτη στη φυλακή Πλάτων, Κρίτων, 50a - c

Μετάφραση του αποσπάσματος, σχόλια, γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις, απαντήσεις στις ασκήσεις του βιβλίου αλλά και πρόσθετο υλικό θα βρείτε στον -πολύ ενδιαφέροντα- ιστότοπο του   Ελληνικού Πολιτισμού.

"Παιχνίδια για την Οδύσσεια"

Καλά τα ... Σουρδοπαίχνιδα, ώρα να παίξουμε και με  τις περιπέτειες του Οδυσσέα. Στον Ελληνικό Πολιτισμό θα βρείτε πολλά και ευχάριστα παιχνίδια.

• Βάλε στη σωστή σειρά τους σταθμούς της περιπλάνησης του Οδυσσέα, εδώ.
• Σταυρόλεξο, για την α ραψωδία.
• Σταυρόλεξο, για την ε ραψωδία.
• Σταυρόλεξο, για τη ζ ραψωδία.
• Σταυρόλεξο, για την π ραψωδία.
• Σταυρόλεξο, για την περιπλάνηση του Οδυσσέα.
• Σταυρόλεξο, για τα τυπικά επίθετα στην Οδύσσεια.

Και αν θέλετε να γίνετε εσείς ο Οδυσσέας, αρκεί να παίξετε το "παιχνίδι της Οδύσσειας".

ΑΦΙΣΕΣ ΤΟΥ Α' ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

3ος ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Γ' τάξη, 8η ενότητα, Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς Λυκούργος, Κατὰ Λεωκράτους 95-96

Ο Αινείας μεταφέρει τον πατέρα του. Μελανόμορφη οινοχόη, περίπου 520-510 π.Χ.   Μουσείο Λούβρου

Μετάφραση του αποσπάσματος, σχόλια, γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις, απαντήσεις στις ασκήσεις του βιβλίου αλλά και πρόσθετο υλικό θα βρείτε στον -πολύ ενδιαφέροντα- ιστότοπο του Ελληνικού Πολιτισμού.
Περισσότερα για τον Αθηναίο  ρήτορα Λυκούργο.

9η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ: "ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ"

Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 17889 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ Β’ 1384/24/04/2017).
«Με την θέσπιση αυτής της παγκόσμιας ημέρας επιδιώκεται η ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εδραίωση τόσο του ευρωπαϊκού όσο και του παγκόσμιου πολιτισμού. Η ελληνική γλώσσα κατά την αρχαιότητα ευτύχησε να καταστεί φορέας μορφοποίησης και μεταβίβασης σημαντικών επιστημονικών θεωριών, φιλοσοφικών θεωρήσεων και λογοτεχνικών κειμένων. Στην ελληνική γράφτηκαν λίγο αργότερα τα πιο σημαντικά κείμενα του Χριστιανισμού για να διαδοθούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο διάβα των αιώνων υπήρξε καθοριστική η συμβολή της ως μέσου αποθησαύρισης και διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και επιβιώνει ως τις μέρες μας, στη νεότερη εκδοχή της, ως μια από τις μακροβιότερες ζωντανές γλώσσες παγκοσμίως» αναφέρεται σε εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας.
Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση, το Υπουργείο Εξωτερικών θα μεριμνήσει για την αναγνώριση της Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας και από τους διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ και η ΟΥΝΕΣΚΟ.

 Μήνυμα από το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

Την ελληνική γλώσσα αξίζει κανείς και να τη μάθει και να την αγαπήσει. Και για τις αρετές της, αλλά κυρίως διότι έχει εκφράσει έναν μεγάλο πολιτισμό, ο οποίος στην αρχή της μακράς διάρκειάς του διαμόρφωσε και κωδικοποίησε την πρώτη και καταστατική στρώση του ανώτερου λεξιλογίου και του εννοιολογίου του δυτικού πολιτισμού, και που δεν έπαψε έκτοτε, σε όλη την ιστορική συνέχειά του, να ζυμώνεται με τις μεγάλες ιστορικές στιγμές της Ανατολής και της Δύσης. Αξίζει όντως να τιμάται μια γλώσσα πολύτιμη ως παρακαταθήκη για τη Δύση και αναντικατάστατη ως θεμέλιο για την εθνική ταυτότητα του ελληνισμού.            
Για να αγαπήσεις όμως πρέπει να γνωρίσεις. Να γνωρίσεις πάνω απ’ όλα τους δόκιμους συγγραφείς που έγραψαν στη γλώσσα αυτή. Στο ερώτημα πώς θα γίνει τούτο δεν υπάρχει πιο δοκιμασμένη απάντηση από τη συγκρότηση Αναγνωστικών Κύκλων: φίλοι, συμμαθητές, ή συμφοιτητές συνέρχονται, σε μικρές ομάδες ανά μία ή δύο εβδομάδες για ένα δίωρο ή τρίωρο σε φιλικό σπίτι, και διαβάζουν κείμενα συγγραφέων της επιλογής τους. Ένας διαβάζει, και οι λοιποί παρακολουθούν με το κείμενο ανά χείρας. Για έργα, μάλιστα, ξενόγλωσσων λογοτεχνιών (ή και της αρχαίας ελληνικής γραμματείας), συνηθίζεται σε φανατικούς κύκλους και η πρακτική ο αναγνώστης να διαβάζει από μια μετάφραση, και οι συναναγνώστες να παρακολουθούν από το πρωτότυπο! Δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, απαραίτητο να ακολουθεί συζήτηση ή σχολιασμός των κειμένων. Προέχει η γνωριμία με τα αναγνώσματα. Αυτό είναι το καίριο. Με την ανάγνωση το στατικό οπτικό σήμα μετατρέπεται σε παλλόμενο άκουσμα, και από το αφτί εισχωρεί στην καρδιά και στο μυαλό. Εξού και η από στήθους εκμάθηση στα γαλλικά ονομάζεται par coeur και στα αγγλικά by heart!
Αν για την εκμάθηση μιας γλώσσας δεν υπήρξε ποτέ καλύτερο στήριγμα από το αφτί, πάλι το αφτί αποδεικνύεται ο καταλύτης για τη μετατροπή ενός  κειμένου σε σώμα και αίμα πολιτισμού. Έτσι μπαίνει η ελληνική λογοτεχνία στο κυκλοφοριακό σύστημα της σύγχρονης εποχής.
Η πρακτική των αναγνωστικών κύκλων έρχεται από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, και συνεχίζεται με διάφορες μορφές ως και τη νεότερη εποχή. Στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο. Με μαθητές, φοιτητές, δασκάλους. Με το νεότερο ακαδημαϊκό προσωπικό, συχνά μαζεμένο στο σπίτι του καθηγητή. Συχνά ο βίος τέτοιων κύκλων κρατούσε χρόνια ολόκληρα, και οι αναγνώσεις, που οργάνωναν όμιλοι φίλων στις έδρες ελληνικών σπουδών, κάλυπταν ολόκληρες μικρές βιβλιοθήκες. Την εμπειρία την αγάπησαν και σπουδαίοι σύγχρονοι συγγραφείς –κάποτε σε τέτοιους κύκλους διάβαζαν και δικά τους έργα εν προόδω-- και την καταξίωσαν αφοσιωμένοι φιλόλογοι, φιλόσοφοι και μεταφραστές. Δεν είναι δύσκολη υπόθεση η ίδρυση αναγνωστικών ομίλων από θιασώτες της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, η αδιάκοπη όμως λειτουργία τους στο όνομα μορφών των ελληνικών γραμμάτων που θαυμάζουμε απαιτεί πίστη και αφοσίωση  όχι συνηθισμένες. Για την ανάγνωση στην αρχαιότητα πάντως δεν θα βρεθεί εμβληματικότερη μορφή από τον Αριστοτέλη - αυτόν που ο Πλάτων ονόμαζε «ο αναγνώστης».

Η ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Κάλλιο αργά παρά ποτέ! Παρόλο που καθυστέρησε η ανάρτηση ωστόσο δεν ξεχάσαμε τις σχεδίες που κατασκεύασαν για το μάθημα η Χριστιάννα και η Κατερίνα.

Γ' τάξη, 6η ενότητα, Η μουσική εξημερώνει, Πολύβιος, Ἱστορίαι, 4.20.4 - 4.21.1

Μετάφραση του αποσπάσματος, σχόλια, γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις,
απαντήσεις στις ασκήσεις του βιβλίου αλλά και πρόσθετο υλικό θα βρείτε στον -πολύ ενδιαφέροντα- ιστότοπο του Ελληνικού Πολιτισμού. Εξαιρετικό υλικό θα βρείτε και στον ιστότοπο Φιλολογικό υλικό για τους μαθητές του Γυμνασίου.

 O Πολύβιος (200-118 π.X.), γιος του στρατηγού Λυκόρτα, από τη Mεγαλόπολη της Aρκαδίας, μετείχε ενεργά στην πολιτική της πατρίδας του και έγινε ίππαρχος της Aχαϊκής Συμπολιτείας. Eκτοπίστηκε με άλλους 1.000 Aχαιούς στη Pώμη, μετά τη μάχη της Πύδνας (168 π.X.), αλλά κέρδισε τη φιλία του Σκιπίωνα Aιμιλιανού, κατακτητή της Kαρχηδόνας, και απέκτησε μεγάλη επιρροή στους Pωμαίους.

Tαξίδεψε σε πολλά μέρη· το έργο του Ἱστορίαι, μνημονεύεται και ως Ῥωμαϊκή Ἱστορία, (39 βιβλία, από τα οποία σώζονται ακέραια μόνο τα πέντε πρώτα), καλύπτει τηνπερίοδο 240-146 π.X. και αναφέρεται στην επέκταση της ρωμαϊκής δύναμης και στο ρόλο της Pώμης ως παράγοντα της πολιτικής ενοποίησης· αυτή η οπτική της ρωμαϊκής επιτυχίας καθορίζει και τον τρόπο σύνθεσης του έργου.

Όπως και ο Θουκυδίδης, από τον οποίο έχει επηρεαστεί, στοχεύει περισσότερο στη χρησιμότητα παρά στην ψυχαγωγία. H εξιστόρηση των γεγονότων γίνεται με τρόπο αξιόπιστο, αντικειμενικό και αμερόληπτο. H επίδρασή του ήταν σημαντική στους μεταγενέστερους, ιδιαίτερα στο Pωμαίο ιστορικό Tίτο Λίβιο (64 π.X.-17 μ.X.).

Mε τον Πολύβιο γίνεται η μετάβαση από την Aλεξάνδρεια στη Pώμη, η οποία θα αποτελέσει, στη συνέχεια, ένα από τα κέντρα του ελληνορρωμαϊκού πολιτισμού.

Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, Α', Β' Γ' Γυμνασίου, Αναστάσιος Στέφος, Εμμανουήλ Στεργιούλης, Γεωργία Χαριτίδου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, εκδ. Β, 2007

• Ηχογραφήσεις αρχαίας ελληνικής μουσικής: μια παρουσίαση.