Εισαγωγή
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει την έννοια των αρχείων στην ψηφιακή εποχή σε συνδυασμό με τους προβληματισμούς που αναπτύσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά στη διάσωσή τους. Θα εστιάσουμε στη συζήτηση για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ψηφιοποίησης των πηγών καθώς και στις προτάσεις για την αντιμετώπιση των τυχόν αδυναμιών. Θα εξεταστούν επίσης το ακανθώδες ζήτημα της πρόσβασης και της διαχείρισης του αρχειακού υλικού μέσα σ’ ένα περιβάλλον ιδιωτικοποίησης, ο συνεχώς μεταβαλλόμενος χαρακτήρας τους αλλά και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ιστορικοί είτε στην επιστημονική τους έρευνα είτε στην υιοθέτηση νέων μεθόδων. Τέλος, θα παρουσιάσουμε, μέσα από παραδείγματα, τρόπους με τους οποίους επέδρασε η ψηφιοποίηση στο πεδίο της Δημόσιας Ιστορίας και της νοηματοδότησης του παρελθόντος μέσω νέων εκφάνσεων συλλογικής μνήμης.
Αλλαγές στο πεδίο των ιστορικών πηγών από την ψηφιοποίηση
Οι τεράστιες ανατροπές που σηματοδοτήθηκαν από τη χρήση των νέων τεχνολογικών εργαλείων στον τομέα της ψηφιοποίησης του υλικού και η ευκολία με την οποία ακόμη και μη επαΐοντες αποκτούν πρόσβαση στον κυβερνοχώρο επέφεραν πολύ σημαντικές αλλαγές στην έννοια του ιστορικού αρχείου. Ως ιστορικό αρχείο δεν εννοείται πλέον μόνο μια συλλογή γραπτών ή οπτικοακουστικών τεκμηρίων σε φυσική υλική μορφή αλλά και ένα άυλο σύνολο που μπορεί να περιλαμβάνει γραπτές πηγές, φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό, μαρτυρίες, ιστοσελίδες, ηλεκτρονικά μηνύματα αλλά και άλλες μορφές ηλεκτρονικής επικοινωνίας και έκφρασης[1]. Η σημασία όλου αυτού του ιστορικού υλικού είναι πλέον τέτοια που η UNESCO αναγνώρισε την ανάγκη λήψης μέτρων στην κατεύθυνση της διαφύλαξης της ψηφιακής κληρονομιάς. Η ρευστότητα ωστόσο του χώρου με την γεωμετρική αύξηση των ιστοτόπων ιστορικού ενδιαφέροντος συνιστά ένα πολύπλοκο τοπίο που κάνει ιδιαίτερα δύσκολη τη συγκρότηση διαδικτυακών αρχείων[2].
