Κωνσταντίνος Κοτσίφκας, "Νύχτα στο Πανδοχείο του τρόμου", Εκδόσεις Διάνοια, 2022.

Η έκδοση ενός βιβλίου αποτελεί πάντα ένα ξεχωριστό γεγονός για τον συγγραφέα, μια που βλέπει το πόνημά του να παίρνει σάρκα και οστά, αλλά πολλές φορές έχει την ιδιαίτερη σημασία του και για μια μερίδα αναγνωστών του. Σε αυτήν την περίπτωση εντάσσεται και το πρώτο βιβλίο του Κωνσταντίνου Κοτσίφκα, με τον τίτλο "Νύχτα στο Πανδοχείο του τρόμου", που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διάνοια το 2022. Μαθητής μου και στα τρία χρόνια του Γυμνασίου, στο 1ο Γυμνάσιο Κοζάνης (Βαλταδώρειο), φοιτητής σήμερα στην Αρχιτεκτονική του Βόλου, ο Κωνσταντίνος Κοτσίφκας αποκαλύπτει μια ενδιαφέρουσα πτυχή της προσωπικότητάς του: αυτή του συγγραφικού ταλέντου, που με τόλμη αποτυπώνει στο χαρτί μια ιστορία αγωνίας και τρόμου.

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: "Όλα αλλάζουν στη ζωή της 24χρονης Ρέινι, όταν δέχεται μια σημαντική επαγγελματική πρόταση από έναν μυστηριώδη άντρα. Η ίδια ενθουσιάζεται και είναι πρόθυμη να ταξιδέψει μέχρι το Μπρούκλιν, για να τον συναντήσει. Ωστόσο, αυτό το ταξίδι δεν θα αργήσει να πάρει άσχημη τροπή. "[...]

Ο Κοζανίτης συγγραφέας, φανερά επηρεασμένος από τους κινηματογραφικούς κώδικες των ταινιών τρόμου, φέρνει στο επίκεντρο της ιστορίας του μια νεαρή Αμερικανίδα, που γεμάτη αισιοδοξία ρίχνεται στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Με την πρωτοπρόσωπη αφήγηση που υιοθετεί ο Κοτσίφκας, παρακολουθούμε την περιπλοκότητα της  οικογενειακής ζωής της ηρωίδας του,  που θα την οδηγήσει να αποδεχτεί μια αμφιλεγόμενη επαγγελματική πρόταση.  Το "αμερικανικό όνειρο", που συγκαλύπτεται αλλά και αποκαλύπτεται κάθε στιγμή μέσα από τη χαρακτηριστική αφέλεια της Ρέινι, θα εξελιχθεί, όπως είναι φυσικό, σε εφιάλτη. Η ... συνέχεια στο μυθιστόρημα!

Με το πρώτο του μυθιστόρημα ο νεαρός συγγραφέας δίνει και το στίγμα του για το λογοτεχνικό είδος που αγαπά. Το μυθιστόρημα αγωνίας και τρόμου είναι μια δύσκολη κατηγορία για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, που τα τελευταία χρόνια έχει εθιστεί στη λεγόμενη "γυναικεία λογοτεχνία". Ο δρόμος για τα ράφια των βιβλιοπωλείων έχει γίνει πολύ δύσκολος, καθώς κατακλύζεται από εκδόσεις που στοχεύουν σε συγκεκριμένη κατηγορία, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν οι περιπόθητες πωλήσεις. Κάτω από αυτό το πρίσμα, θα πρέπει να συγχαρούμε τον  Κοτσίφκα, που κόντρα στο ρεύμα, καταθέτει τη δική του ερμηνεία του κόσμου. Με χαρά θα διαβάσουμε και το επόμενο μυθιστόρημά του, που -όπως πληροφορούμαι- ετοιμάζεται! Και μια τελευταία παρατήρηση! Κάλλιστα, μια ιστορία τρόμου θα μπορούσε να εκτυλίσσεται κάτω από το άπλετο ελληνικό φως και σε μια περιοχή, όπως η Δυτική Μακεδονία! Είναι καιρός η περιοχή να αποκτήσει τον δικό της συγγραφέα τρόμου!

"Ιστορικές επέτειοι και συλλογική μνήμη"

 Η θεσμοθέτηση ιστορικών επετείων και εθνικών εορτών συνδέεται άμεσα με τη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης και της εθνικής ταυτότητας ενός λαού από τις κυρίαρχες κάθε φορά ομάδες ενός έθνους αλλά για την επιβίωσή τους απαραίτητη πρϋπόθεση  αποτελεί και η  ευρύτερη κοινωνική αποδοχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας καθιέρωσης στον ελλαδικό χώρο αποτελεί ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου,  ο οποίος ξεκίνησε από τους ίδιους τους πολίτες, επισημοποιήθηκε από το κράτος ήδη από το 1944 έχοντας αναγνωριστεί ως ιστορικό ορόσημο, το οποίο δεν αμφισβητούνταν από καμιά πλευρά [Πασχαλούδη 2016,418-419]. Το παράδοξο του πράγματος να εορτάζεται η είσοδος σε έναν πόλεμο και όχι το τέλος του μπορεί εύκολα να να δικαιολογηθεί από τα μεταγενέστερα γεγονότα.

"Κάθε ιστορία είναι μια σύγχρονη ιστορία"; Ή "Πώς η Ιστορία κυριαρχείται από το παρόν"

     Οι τρόποι με τους οποίους γίνεται αντιληπτό το παρελθόν από τις σύγχρονες κοινωνίες πηγαίνουν πέρα από την παραδοσιακή αντίληψη της Ιστορίας ως μιας επιστήμης που ασχολείται με το παρελθόν[1]. Μέσα από διαδικασίες μνήμης και παράδοσης, θεσμών και δραστηριοτήτων[2] το παρελθόν βρίσκεται πανταχού παρόν.  Ωστόσο το παρελθόν δεν είναι κάτι το στατικό, καθώς αναθεωρείται διαρκώς  είτε λόγω νέων  ανακαλύψεων και  καινούργιων  αναγνώσεων των τεκμηρίων[3] είτε λόγω σύγχρονων μεταβολών και άρα απάντησης σε σύγχρονες  κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες.

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ ΤΟΥ

 Ο ιστορικός επιλέγει το ακροατήριο ή το ακροατήριο τον ιστορικό του; Η σχέση μεταξύ των δύο δεν μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερη, καθώς κάθε φορά που ο ιστορικός επιλέγει πεδίο έχει ήδη προκαθορίσει και το ακροατήριο στο οποίο θέλει να απευθυνθεί, αλλά και κάθε φορά που προσκαλείται ένας ιστορικός, είναι σχεδόν βέβαιο - με τις εξαιρέσεις του φυσικά - ότι επιλέγεται αυτός που οι θέσεις του θα βρουν θετική ανταπόκριση από το κοινό. Μπορεί να κληθεί ένας μαρξιστής ιστορικός να παρουσιάσει την έρευνά του π.χ. για τον εμφύλιο πόλεμο σε μια εκδήλωση ναζιστικής/φασιστικής οργάνωσης ή το αντίθετο;(Ίσως  κάποιος αντιτείνει ότι φασίστας και ιστορικός είναι έννοιες ασυμβίβαστες. Η Ιστορία βέβαια διαφωνεί).  Θα ήταν οπωσδήποτε ενδιαφέρον να το δούμε και να μετρήσουμε αντιδράσεις και από τις δύο πλευρές.

Η επιστήμη της Ιστορίας και η ενασχόληση με το παρελθόν

 Ήδη από τα πρώτα χρόνια μας ερχόμαστε σε επαφή με αυτό που είναι γνωστό ως Ιστορία. Τις πρώτες σημαιούλες και την παραδοσιακή στολή στο νηπιαγωγείο θα διαδεχτούν τα σχολικά εγχειρίδια με την επίσημη/αποδεκτή εκδοχή των ιστορικών γεγονότων, ο εορτασμός εθνικών και τοπικών επετείων, οι παρελάσεις και οι εκπαιδευτικές επισκέψεις σε ιστορικά τοπόσημα και πάσης φύσεως μουσεία ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Οδωνύμια, εκθέσεις φωτογραφίας και κειμηλίων, ομιλίες, εκδόσεις βιβλίων (προτιμητέα τα απομνημονεύματα), κινηματογραφικές ταινίες αμφίβολης ιστορικής πιστότητας, δραματοποιήσεις και αναπαραστάσεις ιστορικών γεγονότων, ιστορικά ντοκιμαντέρ με εντυπωσιακές ψηφιοποιημένες εικόνες είναι συνήθως τα μέσα με τα οποία η Ιστορία επιβάλλει την παρουσία της. Όλα αυτά βέβαια λειτουργούν πιο εμφατικά σε περιπτώσεις προσωπικών βιωμάτων, μαρτυριών και παρακαταθηκών του οικογενειακού παρελθόντος.

Υπάρχει αντικειμενική ιστορία;

 Η κατασκευή  παραδόσεων (εθνικών, τοπικών) τόσο από επίσημους φορείς όσο και από ανεπίσημους[1] έρχεται ως απάντηση στην επιτακτική ανάγκη υιοθέτησης μιας ταυτότητας σε περιόδους κρίσιμων κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών,  αλλαγές οι οποίες σχετίζονται με την ανάδυση των εθνικών κρατών κατά το 19^ο αι. Η εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής ως όρος επιβίωσης και νομιμοποίησης του νέου κράτους στη συνείδηση των υπηκόων του[2] οδήγησε στην επινόηση πρακτικών που στόχο είχαν την δημιουργία της αίσθησης του «ανήκειν» και του «συνανήκειν». Αυτό επιτεύχθηκε σε μεγάλο βαθμό μέσω της επιβολής επίσημων κρατικών παραδόσεων,  δημόσιων τελετουργιών, υιοθέτησης συμβόλων αλλά και μαζικής παραγωγής μνημείων[3].

Ακαδημαϊκή και Δημόσια Ιστορία και οι προβολές τους στην κοινωνία

Συνεχίζουμε τη δημοσίευση κειμένων που σχετίζονται με το χώρο της Δημόσιας Ιστορίας.

    Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να παρουσιάσει τη σχέση «ακαδημαϊκής» και «δημόσιας» ιστορίας, αλλά και να εξετάσει τρόπους με τους οποίους η δημόσια ιστορία μπορεί να ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον της κοινωνίας για την ιστορία.

    Η διάκριση μεταξύ ακαδημαϊκής και δημόσιας ιστορίας δεν είναι πάντα εύκολο να οριοθετηθεί.[1] Η ακαδημαϊκή ιστορία έχει σαφώς συνδεθεί  περισσότερο με την κατάδυση στο σώμα των πηγών  και  τη μεταλαμπάδευση  της κατακτημένης γνώσης σε ένα κλειστό ακροατήριο επαϊόντων[2] και πολύ λιγότερο με τη διάχυση των αποτελεσμάτων της ιστορικής έρευνας σε ένα ευρύ κοινό. Αυτό ωστόσο, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε, ότι ήταν κοινός τόπος – τουλάχιστον για τον ελληνικό χώρο – κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, που το ενδιαφέρον για το «ιστορικό γίγνεσθαι» αποτελούσε πολυτέλεια των λίγων ειδικών που είχαν πρόσβαση σε αυτό. Σήμερα ωστόσο με την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου και την επακόλουθη αυξανόμενη ζήτηση της «ιστορικής πληροφορίας» και η ακαδημαϊκή κοινότητα αναγκάζεται  – σε μια προσπάθεια να υπερασπίσει τα κεκτημένα της αλλά και να αντιμετωπίσει παραϊστορικές αναφορές[3] – να «εξάγει» το δικό της προϊόν: δημοσιεύσεις στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο- συνήθως ενταγμένες σε επετειακά αφιερώματα, συνεντεύξεις, ιστορικά ντοκιμαντέρ, πρακτικά συμποσίων αναρτημένα στο διαδίκτυο  σε μορφή κειμένου και σε βίντεο, κλπ.- αποσκοπούν στη προσέγγιση ενός ευρύτερου ακροατηρίου από αυτό, στο οποίο συνήθως απευθύνονται.