Τρίτη 30 Απριλίου 2013

Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ



                  Η ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΥΔΩΡ: Σημάδια του νερού στον τόπο και στο χρόνο
 Πάρης Μαλούτας
  Σταύρος Κούγιας
  Αντώνης Λογοθέτης

Ρύπανση του νερού είναι κάθε ουσία που εμποδίζει την κανονική χρήση του νερού.

Η ρύπανση μπορεί να είναι χημική, με την εισαγωγή επικίνδυνων χημικών  ουσιών, ενεργειακή, βιολογική κτλ.

Η ρύπανση χωρίζεται σε δυο κατηγορίες: την άμεση ρύπανση, δηλαδή αυτή που μπορούμε να τη δούμε, όπως τα τοξικά απόβλητα που σκοτώνουν αμέσως τα ψάρια και την έμμεση ρύπανση, δηλαδή που δεν είναι ορατή και σιγά σιγά προκαλούνται αλλαγές στα είδη που βρίσκονται στο νερό.

Πηγές ρύπανσης νερού

Οι σπουδαιότερες πηγές ρύπανσης, οι οποίες επιβαρύνουν κατ΄ αρχήν τα επιφανειακά νερά και στη συνέχεια τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, μπορεί να ταξινομηθούν στις εξής κατηγορίες:
• Αστικά λύματα: Ακάθαρτα νερά πόλεων και οικισμών που προέρχονται από τις κατοικίες και διάφορες άλλες δραστηριότητες (σχολεία και πανεπιστήμια, δημόσιες επιχειρήσεις, χώροι εργασίας, τουριστικές μονάδες, νοσοκομεία, εργαστήρια και ιατρικά κέντρα, βιοτεχνίες κ ά).
• Βιομηχανικά υγρά απόβλητα, που μπορεί να είναι παρόμοια με τα αστικά λύματα ή να περιέχουν και επικίνδυνα ή και τοξικά στοιχεία.
Γεωργικά υγρά απόβλητα, τα νερά απορροής εντατικά καλλιεργούμενων εκτάσεων που μπορεί να περιέχουν λιπάσματα ή /και φυτοφάρμακα.
Κτηνοτροφικά υγρά απόβλητα, τα υγρά απόβλητα που προέρχονται από μεγάλες ή μικρότερες μονάδες εκτροφής ζώων.
Διείσδυση θαλασσινού νερού λόγω υπεράντλησης των υπόγειων νερών ή λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας της αλλαγής του παγκόσμιου κλίματος (“φαινόμενο θερμοκηπίου”).
• Όξινη βροχή εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης ή κατακρήμνισης των αέριων ρύπων με τη βροχή, το χιόνι. 


Ρύπανση του πόσιμου νερού

Το πόσιμο νερό είναι και θα έπρεπε να είναι το καλύτερα ελεγχόμενο μέσο διατροφής. Η νομοθεσία προσδιορίζει τις συγκεντρώσεις διαφόρων ουσιών, που επιτρέπεται να υπάρχουν μέσα στο πόσιμο νερό, ώστε να ανταποκρίνεται στις υψηλές ποιοτικές προδιαγραφές, που απαιτούνται σε σχέση με το σημαντικό για τη ζωή μας αγαθό. Η τεχνολογία που διατίθεται σε αρκετές χώρες είναι σε θέση να ανιχνεύει στο νερό ιχνοστοιχεία, που βρίσκονται σε συγκεντρώσεις του δισεκατομμυριοστού του γραμμαρίου ανά λίτρο.

Αν και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες, περίπου 1200 χημικά είδη, που περιέχουν 230 δραστικές ουσίες κυκλοφορούν στο εμπόριο και χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες ως φυτοφάρμακα, λιπάσματα ή ζιζανιοκτόνα.-
Πολλά από τα φυτοφάρμακα είναι ιδιαίτερα ανθεκτικά στο χρόνο και γι’ αυτό εξαιρετικά επικίνδυνα, όταν καταλήγουν στο νερό. Το όριο που έχει υιοθετηθεί για την περιεκτικότητα σε φυτοφάρμακα είναι 0,5 μικρογραμμάρια (εκατομμυριοστό του γραμμαρίου) ανά λίτρο συνολικά, και ειδικά για ορισμένα οργανοχημικά (τα ίδια ή τα προϊόντα αποικοδόμησής τους είναι ιδιαίτερα τοξικά) το όριο είναι το 0,1 μικρογραμμάριο ανά λίτρο.
Η νομοθεσία ορίζει, επίσης ότι το πόσιμο νερό δεν πρέπει να περιέχει περισσότερα από 50 milligram (χιλιοστά του γραμμαρίου) ανά λίτρο νιτρικών. Οι νιτρικές ενώσεις στα νερά προέρχονται, συνήθως, από τη χρήση λιπασμάτων.

Ρύπανση λιμνών

Οι ειδικοί κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για τη ρύπανση των επιφανειακών υδάτων της Ελλάδας, καθώς διαπιστώθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών. Πρόσφατη μελέτη αναφέρει πως 16 στις 18 ελληνικές λίμνες βρίσκονται από μέτρια έως κακή οικολογική κατάσταση. Από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, προκύπτει ότι έχουν καταγραφεί σε μεγάλους ποταμούς και λίμνες, υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου, νικελίου, υδραργύρου και τοξικών ενώσεων. Στη μελέτη που παρουσίασε το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων- Υγροτόπων στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, προκύπτει ότι 18 φυσικές και τεχνητές λίμνες δεν βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, ενώ μόλις δύο βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Για τις υπόλοιπες 32 λίμνες της χώρας δεν υπάρχει εικόνα, καθώς δεν έχουν συλλεχθεί στοιχεία για την κατάσταση τους.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής κ. Κώστας Καρτάλης, δήλωσε ότι «Με λίγες εξαιρέσεις, οι λίμνες της χώρας είναι ο μεγάλος άγνωστος. Όπως και με τα ποτάμια της χώρας, και οι λίμνες δέχονται μεγάλες πιέσεις που μάλιστα αυξάνονται. Αρνητικό παράδειγμα είναι η λίμνη Κορώνεια, που από την παραγωγικότερη σε εμπορεύσιμα ψάρια λίμνη είναι σήμερα στο όριο της αποξήρανσης.

Θετικό παράδειγμα είναι η επανασύσταση της Κάρλας». Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι μεγαλύτερες πιέσεις στους υγρότοπους προέρχονται από τη γεωργία, τη διάθεση ακατέργαστων λυμάτων και τη μη ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων. Αποτέλεσμα όλων είναι η υποβάθμιση κυρίως των λιμνών αλλά και των παράκτιων και των υπογείων υδάτων.

Ρύπανση στα ποτάμια

Τα ποτάμια γίνονται συχνά αποδέκτες λυμάτων από περιοχές που βρίσκονται κοντά στις όχθες τους, ενώ μπορεί να επιβαρυνθούν και από την όξινη βροχή . Η ρύπανση που υφίστανται έχει καταστρεπτικές συνέπειες για τη χλωρίδα και την πανίδα τους, ενώ υποβαθμίζει την ποιότητα του νερού τους όταν αυτό χρησιμοποιείται για ύδρευση ή άρδευση.

Ρύπανση στις θάλασσες

 Οι θάλασσες που έχουν ρυπανθεί, δέχονται απευθείας αστικά, αγροτικά και βιομηχανικά λύματα από την ξηρά, ενώ ρυπαίνονται και από άλλους παράγοντες, όπως είναι πετρελαιοκηλίδες από ατυχήματα πετρελαιοφόρων ή υποθαλάσσιων γεωτρήσεων πετρελαίου, η ρίψη στερεών και υγρών -συχνά τοξικών- αποβλήτων (οξέα, άλατα βαρέων μετάλλων κ.λπ.) από πλοία στην ανοιχτή θάλασσα κ.λπ. Ρύποι καταλήγουν στη θάλασσα και από την ατμόσφαιρα, τόσο από την ξηρά όσο και από πηγές ρύπανσης στον θαλάσσιο χώρο, π.χ. εξέδρες καύσης τοξικών αποβλήτων στην ανοιχτή θάλασσα.

Οι συνέπειες της ρύπανσης των θαλασσών είναι ιδιαίτερα εμφανείς στις περιοχές που βρίσκονται κοντά στα σημεία απόρριψης λυμάτων (μείωση ή και εξαφάνιση ειδών ζώων και φυτών, αλλοίωση των υδάτων). Επιπλέον, στις κλειστές θάλασσες, όπως η Μεσόγειος, αλλά και σε λίμνες, η απόρριψη αποβλήτων από γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες και αστικών λυμάτων προκαλεί συχνά το φαινόμενο του ευτροφισμού, που έχει ως αποτέλεσμα την υπέρμετρη ανάπτυξη υδρόβιων φυτών και φυτοπλαγκτού και μαζικούς θανάτους ψαριών από ασφυξία. Διαρροές μπορεί να συμβούν και από χώρους απόθεσης βιομηχανικών αποβλήτων·, απόβλητα από γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες που μπορεί να καταλήξουν στον υδροφόρο ορίζοντα λόγω κακού σχεδιασμού του δικτύου αποχέτευσης και να ρυπάνουν το νερό με νιτρικά και φωσφορικά άλατα, βαρέα μέταλλα, τοξικές οργανικές ενώσεις που περιέχονται σε εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα κ.λπ.·

 

Οι ειδικοί κρούουν το κώδωνα του κινδύνου για τη ρύπανση των επιφανειακών υδάτων της Ελλάδας, καθώς διαπιστώθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών.
Πρόσφατη μελέτη αναφέρει πως 16 στις 18 ελληνικές λίμνες βρίσκονται από μέτρια έως κακή οικολογική κατάσταση. Από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, προκύπτει ότι έχουν καταγραφεί σε μεγάλους ποταμούς και λίμνες, υψηλές συγκεντρώσεις μολύβδου, νικελίου, υδραργύρου και τοξικών ενώσεων.
Στη μελέτη που παρουσίασε το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων- Υγροτόπων στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, προκύπτει ότι 18 φυσικές και τεχνητές λίμνες δεν βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, ενώ μόλις δύο βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Για τις υπόλοιπες 32 λίμνες της χώρας δεν υπάρχει εικόνα, καθώς δεν έχουν συλλεχθεί στοιχεία για την κατάσταση τους.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής κ. Κώστας Καρτάλης, δήλωσε ότι «Με λίγες εξαιρέσεις, οι λίμνες της χώρας είναι ο μεγάλος άγνωστος. Όπως και με τα ποτάμια της χώρας, και οι λίμνες δέχονται μεγάλες πιέσεις που μάλιστα αυξάνονται. Αρνητικό παράδειγμα είναι η λίμνη Κορώνεια, που από την παραγωγικότερη σε εμπορεύσιμα ψάρια λίμνη είναι σήμερα στο όριο της αποξήρανσης.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι μεγαλύτερες πιέσεις στους υγρότοπους προέρχονται από τη γεωργία, τη διάθεση ακατέργαστων λυμάτων και τη μη ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων. Αποτέλεσμα όλων είναι η υποβάθμιση κυρίως των λιμνών, αλλά και των παράκτιων και των υπογείων υδάτων.



     
Πηγές:
   http://www.watersave.gr/site/images/stories/PDFs/11ekp.pdf
   http://prassia-eyrytanias.blogspot.gr/2010/07/blog-post_944.html 
   planetearth.pblogs.gr                                  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.