"Οι Βλάχοι της Πυλαίας" (Γ' Μέρος)

ΙΙ. ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

Ε.  ΛΟΓΟΣ - ΑΡΡΑΒΩΝΑΣ 

Ο αρραβώνας αποφασιζόταν πάντα από τους πατέρες του αγοριού και του κοριτσιού, χωρίς να απαιτείται η συγκατάθεση των γυναικών τους είτε του γαμπρού και της νύφης. Η συμφωνία για τον αρραβώνα επερχόταν και σε στιγμές κεφιού ανάμεσα σε φίλους, με τη φράση "δεν συμπεθεριάζουμε;". Εφόσον αποφασιζόταν το συμπεθεριό, ο πατέρας του γαμπρού θα έστελνε μια λίρα στη μέλλουσα νύφη του, σημάδι ότι τώρα πλέον είναι αρραβωνιασμένη. Δεν ήταν σπάνιες οι φορές που οι αρραβώνες αυτού του είδους γίνονταν σε πολύ μικρή ηλικία, από 5 -10 ετών.

Δεν έλειπε, ωστόσο, και ο θεσμός του προξενητή. Η πρωτοβουλία ανήκε πάντοτε στον πατέρα του γαμπρού, ο οποίος θα έστελνε στο σπίτι της κοπέλας τον προξενητή. Ο προξενητής μπορούσε να είναι άνδρας ή γυναίκα, συγγενικό ή ξένο πρόσωπο. Τα άτομα που αναλάμβαναν τα καθήκοντα του προξενητή έχαιραν πάντοτε ιδιαίτερης εκτίμησης από τη βλάχικη κοινότητα.

Καθήκον του προξενητή ήταν να εκθέσει τις χάρες και τα προτερήματα του γαμπρού, αλλά και να εκθέσει την οικονομική του κατάσταση. Δεν ήταν σπάνιο να καταφθάνουν  το ίδιο βράδυ πολλοί προξενητές, σταλμένοι από διάφορους υποψήφιους πεθερούς και να εκθέτει ο καθένας τις χάρες του δικού του γαμπρού.

Εφόσον οι χάρες του γαμπρού θεωρούνταν επαρκείς από τους γονείς του κοριτσιού, έκλεινε και η συμφωνία. Ως "σημάδι" για τη σύναψη της συμφωνίας έδιναν στον προξενητή ένα μαξιλάρι ή μια πετσέτα. Τότε πληροφορούσαν και τη κοπέλα - η οποία δεν παραβρισκόταν στη συζήτηση - ότι πλέον είναι λογοδοσμένη.

Μόλις έπαιρναν τα "σημάδια", οι γονείς του γαμπρού μαζί με τον προξενητή επισκέπτονταν την κοπέλα, για να δώσουν επίσημα "λόγο". Τα πεθερικά έδιναν στη μέλλουσα νύφη τους ένα χρυσό νόμισμα, λίρα συνήθως, ως επικύρωση της συμφωνίας. Η νύφη δώριζε ένα ζευγάρι μαξιλάρια στον πεθερό, στην πεθερά ένα τσεμπέρι και κάλτσες και στον προξενητή μια πετσέτα ή ένα μαξιλάρι. Μετά το δώρισμα όριζαν και την ημέρα του αρραβώνα.

Ο αρραβώνας γινόταν στο σπίτι της κοπέλας. Καλεσμένοι ήταν όλοι οι στενοί συγγενείς, τα πεθερικά, ο προξενητής, όχι όμως και ο γαμπρός. Τα συμπεθέρια έφερναν μαζί τους το "ποαμίλι" (μαντήλι με ξηρούς καρπούς) και κουφέτα. Τα κουφέτα αυτά ανακατεύονταν με τα κουφέτα της νύφης, για να επιβεβαιώσουν την ένωση. Το γλέντι από το μοίρασμα των δώρων της νύφης σε όλους τους συγγενείς αλλά και στον προξενητή.

Οι αρραβωνιασμένοι δεν συναντιόνταν ποτέ κατά τη διάρκεια του αρραβώνα τους, όσα χρόνια και αν κρατούσε. Πολλές φορές δεν γνώριζαν ούτε την εξωτερική εμφάνιση του μέλλοντα ή της μέλλουσας συζύγου τους, εάν τύχαινε ο γαμπρός και η νύφη να είναι από  διαφορετικά χωριά. Η πλειοψηφία των ζευγαριών συναντιόταν για πρώτη φορά τη μέρα του γάμου τους.

Σε κάθε μεγάλη γιορτή (Χριστούγεννα, Πάσχα, Απόκριες) και για όσο διάστημα κρατούσε ο αρραβώνας, η μητέρα του γαμπρού επισκεπτόταν τη μέλλουσα νύφη της και της δώριζε μια χρυσή λίρα και ένα μεταξωτό μαντήλι, σημάδι ότι η συμφωνία ισχύει.