Ίταλο Καλβίνο, Μανιτάρια στην πόλη (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄Γυμνασίου)

 Περίληψη: Ένα πρωί ο αχθοφόρος Μαρκοβάλντο, που ζούσε σε μια μεγάλη πόλη αλλά αγαπούσε ιδιαίτερα τη φύση, ανακαλύπτει σε μια πρασιά ενός δρόμου μανιτάρια. Χαρούμενος ανακοινώνει την ανακάλυψή του στην οικογένειά του, τους επισημαίνει ωστόσο ότι θα πρέπει να το κρατήσουν μυστικό. Έτσι περιμένει να μεγαλώσουν αρκετά, ενώ πηγή ανησυχίας είναι και ο οδοκαθαριστής Αμάντιτζι, καθώς ο Μαρκοβάλντο φοβάται μη τυχόν  εντοπίσει και πάρει τα μανιτάρια. Όταν τελικά ο Μαρκοβάλντο πηγαίνει με την οικογένειά του να τα μαζέψει, βρίσκει εκεί τον Αμάντιτζι. Συνειδητοποιώντας ότι η ύπαρξη των μανιταριών είναι πλέον γνωστή, ο Μαρκοβάλντο καλεί και άλλους ανθρώπους να μαζέψουν. Το αποτέλεσμα είναι να καταλήξουν όλοι στο νοσοκομείο, μια που τα μανιτάρια ήταν δηλητηριώδη.

Θεματικές ενότητες:

1^η: «Μια μέρα… και την αποζημίωση του ψωμιού» - Η σχέση του Μαρκοβάλντο με την πόλη και τη φύση και η ανακάλυψη των μανιταριών

2^η: «Στη δουλειά του … σας ξεφύγει κουβέντα» -Η ανακοίνωση της ανακάλυψης στην οικογένειά του και η ανησυχία του για τη διαφύλαξη του μυστικού.

3^η: «Το άλλο πρωί… που ερχόταν απέξω» - Η αντιπαλότητα με τον Αμάντιτζι για  τα μανιτάρια.

4^η: «Τα χαράματα … ο ένας τον άλλον» - Το μάζεμα των μανιταριών και η ομαδική δηλητηρίαση.

Χαρακτηρισμός του Μαρκοβάλντο: Ο ήρωας του διηγήματος, ο αχθοφόρος Μαρκοβάλντο, είναι ένας φτωχός οικογενειάρχης, ένας απλός καθημερινός άνθρωπος. Η ζωή του στην πόλη δεν του αρέσει και πάντα αναζητά την επαφή με τη φύση. Όταν ανακαλύπτει τα μανιτάρια αισθάνεται χαρά και ενθουσιασμό, γιατί θα προσφέρει ένα επιπλέον γεύμα στην οικογένειά του. Γρήγορα ωστόσο καταλαμβάνεται από καχυποψία και άγχος μη τυχόν και αποκαλυφθεί το μυστικό σε άλλους, προτού προλάβει ο ίδιος να τα μαζέψει. Η συνάντησή του με τον Αμάντιτζι εντείνει το φόβο του και την ανταγωνιστική του διάθεση. Όταν διαπιστώνει ότι γνωρίζουν πολλοί την ύπαρξη των μανιταριών, καλύπτει την οργή του με προσποιητή γενναιοδωρία, καλώντας και άλλους να τα μαζέψουν. Η κατάληξή του στο νοσοκομείο τον γεμίζει με απογοήτευση για το ναυάγιο του ονείρου του.

Η ζωή στην πόλη: Το κείμενο στηρίζεται στην αντίθεση του φυσικού με το τεχνητό (αστικό) περιβάλλοντος. Κυρίαρχο στοιχείο είναι η τσιμεντοποίηση με την εξαφάνιση οποιουδήποτε στοιχείου φύσης, χαρακτηριστικά που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής στις μεγαλουπόλεις. Οι άνθρωποι βιώνουν τις συνέπειες στην υγεία τους, ενώ η καθημερινότητα τούς γεμίζει άγχος, θλίψη και δυστυχία. Ο αναπόφευκτος ανταγωνισμός οδηγεί τους ανθρώπους στον εγωισμό και στην αδιαφορία για το συνάνθρωπο, στην επιφυλακτικότητα και την καχυποψία. Η έλλειψη πραγματικής επικοινωνίας οδηγεί στην αποξένωση και επομένως στη μοναξιά και τη δυστυχία.

Αφήγηση: γ’ πρόσωπη

Αφηγητής: παντογνώστης (γνωρίζει τα συναισθήματα των ηρώων του), ετεροδιηγητικός (δεν συμμετέχει στην ιστορία)

Αφηγηματικοί τρόποι:

o   Αφήγηση: « Μια μέρα …φύτρωσαν μανιτάρια»

o   Περιγραφή: «Αυτός ο οδοκαθαριστής …νεαρός»

o   Διάλογος: «- Ακούστε … -και που είναι αυτά τα μανιτάρια;»

o   Σχόλιο: «Έπειτα – όπως συχνά συμβαίνει –«

o   Εσωτερικός μονόλογος: «Μια νύχτα …θα είναι έτοιμα».

Εκφραστικά μέσα:

§  Εικόνες: π.χ. το δείπνο της οικογένειας

§  Παρομοιώσεις: π.χ. « …το βλέμμα του γλιστρούσε, όπως στην άμμο της ερήμου…»

§  Μεταφορές: π.χ. «…καρδιά της πόλης…»

§  Ασύνδετα σχήματα: π.χ. « …πινακίδες, σηματοδότες, … αφίσες …»

§  Αναδίπλωση: «… ήταν μανιτάρια, πραγματικά μανιτάρια…»

§  Επίθετα: π.χ. « άγονος»

   Δείτε επίσης:

   Μια πόλη μαγική (Φωτόδεντρο) 

    Η πολυσύχναστη ερημιά των πόλεων (Φωτόδεντρο)