5. Η Βυζαντινή Εποποιΐα. Επικοί αγώνες και επέκταση της Αυτοκρατορίας.

 

Πηγή: Ελληνικός Πολιτισμός

  Η βυζαντινή εποποιΐα.Επικοί αγώνες και επέκταση της αυτοκρατορίας from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Ανάγνωση ιστορικών πηγών (Ιωάννης Σκυλίτζης "Σύνοψις Ιστοριών")
• Το λάδι στη βυζαντινή οικονομία και διατροφή (Απορία ελαίου...γάρος και λίπη" εφ. "Η Καθημερινή", 12/5/2002)
• Αστική Οικονομία

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης

 

Ενότητα 13: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης from mavraroda

 Δείτε επίσης:

• Αφίσα της πρώτης κινηματογραφικής ταινίας "Όλιβερ Τουίστ" (1948)
• Καρλ Μαρξ
• "Γυναίκες, το μισό της ανθρωπότητας"

Ανδρέας Καρκαβίτσας, Ο ζητιάνος (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Γυμνασίου)

Πρόσθετο υλικό                                                         

·         Γενιά του 1880 (Νέα Αθηναϊκή Σχολή)

·         Ηθογραφία

·         Ρεαλισμός

·         Νατουραλισμός

Νουβέλα

Μαζί με το διήγημα και το μυθιστόρημα, η νουβέλα είναι ένα από τα τρία βασικά είδη της αφηγηματικής πεζογραφίας. Καθένα από αυτά τα είδη έχει, βέβαια, τα δικά του χαρακτηριστικά· ωστόσο, πρέπει πάντοτε να έχουμε υπόψη ότι τα όρια μεταξύ των τριών αυτών ειδών είναι πολλές φορές ασαφή και δυσδιάκριτα. Συνεπώς, η τριμερής αυτή διάκριση είναι σχετική.

Σε ό,τι αφορά την έκταση, η νουβέλα τοποθετείται κάπου ανάμεσα στο διήγημα και το μυθιστόρημα. Εξιστορεί κυρίως γεγονότα της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας, δηλαδή της εποχής κατά την οποία γράφτηκε. Συνήθως, σε μια νουβέλα, ο συγγραφέας ρίχνει το βάρος στην ηθογράφηση και την ψυχογράφηση των χαρακτήρων αλλά δεν εμβαθύνει εξίσου στην πλοκή και στα επεισόδια που αφηγείται. Γενικά, μπορούμε να πούμε ότι η δομή μιας νουβέλας είναι λίγο πιο περίπλοκη από εκείνη του διηγήματος αλλά απέχει αρκετά απ' την ευρύτητα και το περίτεχνο ενός μυθιστορήματος.

Ως παραδείγματα νουβέλας από τη νεοελληνική λογοτεχνία, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε Τα ρόδινα ακρογιάλια  του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, το Ζητιάνο  του Ανδρέα Καρκαβίτσα, τον Κατάδικο  του Κωνσταντίνου Θεοτόκη και την Ιστορία ενός αιχμαλώτου του Στρατή Δούκα.

Πηγή: Λεξικό Λογοτεχνικών όρων

·         Ανθολογημένο απόσπασμα (Ο ζητιάνος -Α’ Το συναπάντημα) : «Τὸ Νυχτερέμι δὲν εἶνε καὶ ἀπὸ τὰ μεγάλα χωριὰ τῆς Θεσσαλίας. Ριχμένο ἐκεῖ, κατὰ τὶς ἐκβολὲς τοῦ Πηνειοῦ, στὸ γούπατο τοῦ πολύκαρπου κάμπου –τοῦ κάμπου ποὺ ἁπλώνεται τριγωνικὸς ἀπὸ τὶς δασωμένες ρίζες τοῦ Κισσάβου ἕως τὰ χαμοβούνια τοῦ Ὀλύμπου–, μοιάζει μὲ τὸ γειτονικό του Λασποχώρι, δίδυμα νεροστοιχειά, σωστοὶ Γήταυροι, παραχορτασμένοι μὲ τὴν παχειὰ χλωροσὰ καὶ ἀποκαρωμένοι ἀπὸ τὶς μιασματικὲς ἀναθυμιάσεις τῶν βάλτων. Μὲ τὰ χαμόσπιτά του, ὅπου συζοῦν ἁρμονικὰ ζῷα καὶ ἄνθρωποι· μὲ τὰ βεργοπλεγμένα κιουτσέκια, ὅπου ἀποθηκεύεται χειμωνοκαλόκαιρα τὸ ἀραποσίτι· μὲ τὸ κονάκι τοῦ μπέη ψηλὸ καὶ ἀγέρωχο στὴ μέση καὶ τὴν μικρὴ καὶ περιφρονημένην ἐκκλησούλα σὲ μίαν ἄκρη, ἔχει τὴν φτωχικὴν ἐκείνη καὶ φοβισμένην ἔκφραση ποὺ ἔχουν ὅλα τοῦ κάμπου τὰ χωριά, τὰ δουλωμένα καὶ τ᾿ ἀνάξια ὑπάρξεως». […]

·         Βιογραφία -κριτικός σχολιασμός

 

Λίγα λόγια για τη νουβέλα: Ο Ζητιάνος (1896) θεωρείται το καλύτερο έργο του Καρκαβίτσα. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Τζιριτόκωστας, ένας επαγγελματίας ζητιάνος, από τα Κράβαρα της Ορεινής Ναυπακτίας, που πλουτίζει εκμεταλλευόμενος την αμορφωσιά και την εξαθλίωση των χωρικών. Τόπος δράσης είναι το Νυχτερέμι (σημερινός: Παλαιόπυργος Λάρισας), ένα θεσσαλικό χωριό που μόλις είχε απελευθερωθεί από τον τουρκικό ζυγό. Σύμφωνα με τον Λίνο Πολίτη «Το μυθιστόρημα είναι μια σκοτεινή ζωγραφιά της ανθρώπινης ποταπότητας από τη μια μεριά και της αθλιότητας από την άλλη, και συνάμα ένας αδυσώπητος έλεγχος της κοινωνίας, της νεοελληνικής κοινωνίας του καιρού του […]».

Δείτε το 1^ο επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς «Ο ζητιάνος».

 

Διοργάνωση ΝΕΟΥ Μαθητικού Διαγωνισμού έκφρασης και δημιουργίας της ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΛΑΡΙΣΗΣ και ΤΥΡΝΑΒΟΥ σε συνεργασία με την ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ για το σχολικό έτος 2024-2025

 

Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

«Μητρόπολη Λαρίσης. 1700 χρόνια ζωής και προσφοράς»

Διαγωνισμός στο πλαίσιο της επετείου συμπληρώσεως  χιλίων έπτακοσίων(1700) ετών από την ανακήρυξη  της Επισκοπής Λαρίσης σε Μητρόπολη.

Η Ιερά Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου προκηρύσσει Μαθητικό Διαγωνισμό έκφρασης και δημιουργίας για το σχολικό έτος 2024-2025, με θέμα:

«Μητρόπολη Λαρίσης. 1700 χρόνια ζωής και προσφοράς».

Ο διαγωνισμός υλοποιείται στο πλαίσιο της επετείου συμπληρώσεως  χιλίων έπτακοσίων(1700) ετών από την ανακήρυξη  της Επισκοπής Λαρίσης σε Μητρόπολη.

Απευθύνεται σε μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και αφορά στους παρακάτω τομείς:

·         Διαγωνισμός Εκθέσεως, για μαθητές/τριες  Γυμνασίου

·         Διαγωνισμός  Ψηφιακής δημιουργίας (Βίντεο), για μαθητές/τριες  Λυκείου.

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ για μαθητές/τριες  Γυμνασίου

Οι μαθητές και οι μαθήτριες των Γυμνασίων που επιθυμούν να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό οφείλουν να υποβάλλουν έως την καταληκτική ημερομηνία,  στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης την έκθεση τους. 

Η έκθεση δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 3.000 λέξεις. 

Οι μαθητικές εκθέσεις υποβάλλονται προς κρίση μόνο στην αρμόδια Επιτροπή Αξιολόγησης και δεν εντάσσονται στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό του σχολείου και στην εν γένει αξιολόγηση των μαθητών και μαθητριών. 

4. Η διάδοση του Χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βουλγάρους

 

Η  διάδοση του χριστιανισμού στους Μοραβούς και τους Βούλγαρους from mavraroda

ΕΝΟΤΗΤΑ 12: Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης

 

Ενότητα 12: Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Γ. Μπλέικ, Σίδερο και κάρβουνο (1855-1860) 
• Η εξέλιξη του ανθρώπου προς τη Βιομηχανική Επανάσταση 
• Πόλη και Βιομηχανική Επανάσταση  
• Γλωσσάριο "Βιομηχανικής Επανάστασης"

 

Δημιουργική Γραφή: Εμμανουήλ Ροΐδης, "Τα υαλοπωλεία" (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας)

 Ο Ροΐδης ως αυτόπτης μάρτυρας του περιστατικού με τον ... αδέσποτο μούργο κατέθεσε την δική του άποψη για τα γεγονότα. Τι λέει όμως ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας; Η Θάλεια, ο Γιώργης, η Γεωργίνα, ο Κωνσταντίνος και ο Παναγιώτης από το Γ3, η Σταματία και η Γεωργία από το Γ4 μπήκαν στη θέση του σκύλου και μας πρόσφεραν μια άλλη οπτική.

Θάλεια Π. (Γ3)

 Γεωργίνα Ντ. (Γ3)

 

Γιώργης Τζ.

 

 

 

 

 

 Κωνσταντίνος Π. (Γ3)

 

 

 

 

 Παναγιώτης Μπ.

 

Γεωργία Κρ. (Γ4)

 

 

 

 

4)

Σταματία Σ. (Γ4)

Αντόν Τσέχωφ, "Ο Παχύς και ο Αδύνατος" (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Γυμνασίου)

 Βιογραφικά στοιχεία για τον Αντόν Τσέχωφ, εδώ.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ψυχογραφική και πολιτικοκοινωνική ανάλυση του αποσπάσματος, εδώ.

Ανάλυση του διηγήματος και φύλλα εργασίας, εδώ.

 

3η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ. (Νεοελληνική Γλώσσα Γ' Γυμνασίου)

 Για το θέμα μπορείτε επίσης να δείτε:

• Προκαταλήψεις - Ρατσισμός
• Από την Πολιτική και Κοινωνική Αγωγή "Κοινωνικές ομάδες" και ¨Κοινωνικά προβλήματα".
• Μια εργασία για το ρατσισμό από το Γυμνάσιο Ιστιαίας.
• Από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση: "Ρατσισμός, ξενοφοβία -Στη ζυμαροχώρα"
• Από την εκπομπή "Ιχνηλάτες" της ΕΡΤ: "Μήπως είσαι ρατσιστής;"
• Από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση: "Εις βάθος" για τους ανθρώπους με κινητική αναπηρία στη θάλασσα και "Πάμε μαζί..." για την κινητική αναπηρία. 
• "Λόγια της σιωπής". Ένα ντοκιμαντέρ της Λουκίας Ρικάκη για την ελληνική νοηματική γλώσσα.
• "Νοηματική γλώσσα"
• "Ένα, δύο, τρία...πάμε": Μαθητές με προβλήματα ακοής χορεύουν χιπ χοπ. 
• Αργυρώ Μώρου, "Συγκλονιστικό"!
• Ολόκληρο το άρθρο και ο λόγος της Σίρλεϊ Τσίζχολμ στο ΒΗΜΑ.
• Εκπαιδευτική Πύλη για θέματα Ισότητας των Φύλων. 
• Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων.
• Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας.
• Φυλοπαιδεία (ηλεκτρονική εγκυκλοπαιδεία για θέματα φύλου)
• "Ξένοι στην ίδια πόλη" από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση.
• "Εγώ, ρατσιστής;!" (Φυλλάδιο με κόμικς και πληροφορίες για το ρατσισμό και τις ευρωπαϊκές αντιρατσιστικές δράσεις).
• ¨Η θρησκεία του άλλου". Το παρόν μαθησιακό αντικείμενο εστιάζει στην έννοια της θρησκείας. Ο μαθητής μπορεί να συγκρίνει διαφορετικούς χώρους λατρείας και να διαβάσει ενδεικτικά λογοτεχνικά κείμενα στα οποία αποτυπώνεται ποικιλότροπα το θρησκευτικό βίωμα. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις έννοιες της ετερότητας και της θρησκευτικής ανοχής.
• Ιστορία των Εβραίων στην Ελλάδα. 
• "Εβραϊκές γειτονιές της Ελλάδας".
• Μαρτυρίες. Διωγμός Εβραίων στην κατοχική Ελλάδα.

3. Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ΄και η αυγή της Νέας Εποχής

 

  Η βασιλεία του Μιχαήλ Γ' και η αυγή της νέας εποχής from mavraroda

Δείτε επίσης:

• Μιχαήλ Ψελλός 
• Λέων ο Φιλόσοφος
• Χρονολόγιο Ανώτερης Εκπαίδευσης στο Βυζάντιο
• Παλάτι Μαγναύρας
• Ο Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• Διγενής Ακρίτας
• "Ο Διγενής ψυχομαχεί", ακριτικό τραγούδι

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 10: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη

 

Ενότητα 10: Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη from mavraroda

 Δείτε επίσης:

• Το Συνέδριο της Βιέννης, 1815  
• Συνέδριο Λάιμπαχ 
• Φιλελληνισμός
• Ο Φιλελληνισμός
• Το 1821 και οι ξένοι ζωγράφοι
• Η ναυμαχία στο Ναβαρίνο. Οι αντιδράσεις.
• Η Ιουλιανή Σύμβαση
• Η ναυμαχία στο Ναβαρίνο
• Ο γαλλικός στρατός στην Πελοπόννησο Α
• Ο γαλλικός στρατός στην Πελοπόννησο Β
• Ο γαλλικός στρατός στην Πελοπόννησο
• Η ναυμαχία στο Ναβαρίνο. Εικαστικές προσεγγίσεις.
• Πρωτόκολλο Ανεξαρτησίας
• Η τελική ρύθμιση του ελληνικού ζητήματος
• Θ. Βρυζάκη, Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι

 

3 ΔΕΚΕΜΒΡΗ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ

 

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΞΕΝΩΝ ΛΕΞΕΩΝ (2η Ενότητα: Νεοελληνική Γλώσσα Γ' Γυμνασίου)

 

• αβαντάζ: πλεονέκτημα
• αξεσουάρ: εξάρτημα
• αντένα: κεραία
• ασανσέρ: ανελκυστήρας 
• ατζέντα: σημειωματάριο
• ατζέντης: πράκτορας
• γκαζόν: πρασινάδα
• γκάλοπ: δημοσκόπηση
• γκολκίπερ: τερματοφύλακας
• γκρουπ: ομάδα
• έξτρα: επιπλέον
• καμέραμαν: εικονολήπτης
• καριέρα: σταδιοδρομία
• κλαμπ: λέσχη
• κλισέ: τυποποιημένη έκφραση
• κολεξιόν: συλλογή
• κομπιούτερ: ηλεκτρονικός υπολογιστής
• κομπλιμέντο: φιλοφρόνηση
• κομφόρ: άνεση
• κοντέρ: χιλιομετρητής
• κοπιράιτ: πνευματική ιδιοκτησία
• λάιτ: ελαφρύς

Εμμανουήλ Ροΐδης, Τα υαλοπωλεία (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Γυμνασίου)

• Χρονογράφημα
  

• Βιογραφία-Εργογραφία
• Εποχές και συγγραφείς: Εμμανουήλ Ροΐδης (Ψηφιακό Αρχείο ΕΡΤ)

Εργασίες

1.      Αναζητήστε στο Ηλεκτρονικό Λεξικό (Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα) τη σημασία των λέξεων: ειρωνεία, σάτιρα, ευθυμία, σαρκασμός, χιούμορ, δηκτικός, αστείος, γελοίος, κωμικός, ευτράπελος.

2.      Το κείμενο είναι χρονογράφημα. Να εντοπίσετε τα βασικά χαρακτηριστικά του είδους.

3.      Ποιο είναι το θέμα του κειμένου και ποιο το περιεχόμενο;

4.      Να χωρίσετε το κείμενο σε θεματικές ενότητες και να δώσετε έναν πλαγιότιτλο σε καθεμία από αυτές.

5.      Να σχολιάσετε τη γλώσσα και το ύφος. Να δώσετε συγκεκριμένα παραδείγματα.

6.      Ποιος είναι ο τόπος και ο χρόνος της ιστορίας;

7.      Να χαρακτηρίσετε τον αφηγητή και να εντοπίσετε τους αφηγηματικούς τρόπους.

8.      Να αφηγηθείτε την ιστορία (περίληψη) σε 80 περίπου λέξεις.

9.      Να εντοπίσετε: δύο (2) μεταφορές, δύο (2) παρομοιώσεις, δύο (2) εικόνες.

10.  Από το χρονογράφημα που διαβάσατε, μπορείτε να συνάγετε κάποια συμπεράσματα για τον Ροΐδη;

 

Δημιουργική γραφή

Υποθέστε ότι είστε … ο σκύλος! Αφηγηθείτε την ιστορία από τη δική σας οπτική γωνία και καταθέστε τις σκέψεις σας για το περιστατικό.

Εκπαιδευτική επίσκεψη του 1ου Γυμνασίου Τυρνάβου (Αχιλλέας Τζάρτζανος) στη Λάρισα

 «Διαδρομές φύσης και πολιτισμού στη Λάρισα» είχαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν, την Πέμπτη 28 Νοεμβρίου 2024, μαθητές και μαθήτριες των τμημάτων Α4 και Β3 του 1ου Γυμνασίου Τυρνάβου (Αχιλλέας Τζάρτζανος). Η εκπαιδευτική επίσκεψη στην κοίτη του ποταμού Πηνειού και σε μνημεία ιδιαίτερου ιστορικού ενδιαφέροντος (Αρχαίο θέατρο Α, βυζαντινή Βασιλική του Αγίου Αχιλλίου, Μπεζεστένι, ρωμαϊκή δεξαμενή) υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το ΚΕ.ΠΕ.Α Κισσάβου – Ελασσόνας. Υπεύθυνος του Περιβαλλοντικού Προγράμματος ήταν ο κ. Σπανός Κωνσταντίνος, τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά για την υπέροχη αυτή εμπειρία. Συνοδοί εκπαιδευτικοί ήταν οι φιλόλογοι Σοφία Πλασταρά και Κατερίνα Χιωτέρη.

ΕΝΟΤΗΤΑ 9: Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους

 

Ενότητα 9: Πρώτες προσπάθειες των επαναστατημένων Ελλήνων για συγκρότηση κράτους from mavraroda

 Δείτε επίσης:

• Κανέλλος Δεληγιάννης (προσωπογραφία)  
• Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος (προσωπογραφία)
• Ανδρέας Λόντος (προσωπογραφία)
• Ιωάννης Κωλέττης (προσωπογραφία)
• Γεώργιος Κουντουριώτης (προσωπογραφία)
• Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης (προσωπογραφία)
• Η οργάνωση της Ελληνικής Επανάστασης. Επιστολή του Δημητρίου Υψηλάντη.
• Α' και Β' Εθνοσυνελεύσεις
• Γ' και Δ' Εθνοσυνελεύσεις
• Συνταγματική Ιστορία
• Κοινοβουλευτική Συλλογή: Συντάγματα
• Το "Προσωρινόν Πολίτευμα",1822
• Το "Προσωρινόν Πολίτευμα"1822
• "Νόμος της Επιδαύρου",1824
• Η διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια
• "Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος", 1828
• Από αγωνιστής πολίτης

"Ο Β’ ΠΠ στον ελληνικό επετειακό χάρτη: «αντιστάσεις» στην αναγνώριση της Αντίστασης" της Κατερίνας Χιωτέρη

 Η αποτυχία καθιέρωσης  επετείων και εορτασμών που σχετίζονται με το Β’ΠΠ στον ελληνικό χώρο, πέρα απ’ αυτή της 28^ης Οκτωβρίου, αντανακλά τις ιστορικές συνθήκες που διαμορφώθηκαν κατά τα μετεμφυλιακά χρόνια και  αντανακλά  και την πορεία ενός ολόκληρου λαού που νοηματοδότησε τη δεκαετία του ’40 μέσα από ποικίλες ατομικές αλλά και διαιρεμένες μνήμες[1]. Στην εργασία αυτή θα εξετάσουμε τους ιδιαίτερους όρους που διαμόρφωσαν τη μνήμη της Αντίστασης στην Ελλάδα σε σύγκριση με τα τεκταινόμενα στην Ευρώπη και θα παρουσιάσουμε το πολιτικό και ιδεολογικό πλαίσιο μέχρι  και την οριστική αναγνώριση. Τέλος, θα αξιολογήσουμε  τη σημερινή θέση του εορτασμού της Εθνικής Αντίστασης στον επετειακό χάρτη σε συνδυασμό με τις  προσπάθειες καθιέρωσης άλλων ιστορικών ορόσημων.

Από τις παραδόσεις στις επετείους

     Η δημιουργία παραδόσεων, επίσημων ή ανεπίσημων,  δεν αποτελεί τίποτε άλλο παρά μια κατασκευή , αναγκαία κάτω από  συγκεκριμένες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες και με πρόδηλο στόχο τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και της εθνικής ταυτότητας[2] .  Στις περιπτώσεις αυτές κράτος, έθνος και κοινωνία συγκλίνουν σ’ έναν κοινά αποδεκτό εθνικό τόπο μνήμης[3], θεσμοθετώντας επετείους, ανεγείροντας μνημεία[4]  και επιλέγοντας εθνικά σύμβολα[5]. Η επιλογή επομένως συγκεκριμένων ιστορικών γεγονότων για τον εορτασμό επετείων δεν είναι ανεξάρτητη από πολιτικές συγκυρίες και βαθιούς  κοινωνικούς μετασχηματισμούς, που επιτρέπουν την ευρύτερη δυνατή αποδοχή από το εθνικό σώμα[6]. Η υπενθύμιση του κοινού  - ηρωικού κατά το σύνηθες -παρελθόντος δεν περιορίζεται μόνο στη διάκριση «ημών» και «υμών», αλλά λειτουργεί και παραδειγματικά υπερτονίζοντας πράξεις και πρόσωπα ως άξια μίμησης.[7] Στα κριτήρια αυτά ανταποκρίνονται ασφαλώς  και οι δύο εθνικές επέτειοι στην Ελλάδα, η 25^η Μαρτίου 1821 και η 28^η Οκτωβρίου 1940.

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και ευρωπαϊκές επέτειοι: πολιτικές λήθης και μνήμης

     Η θεσμοθέτηση και ο εορτασμός επετείων εθνικής ανεξαρτησίας δεν είναι βέβαια αποκλειστικότητα της Ελλάδας. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία πολλά σύγχρονα κράτη τιμούν την ανεξαρτησία τους  από μια τυραννική  εσωτερική ή εξωτερική επιβολή ή την αντίσταση απέναντι σ’ έναν πιο ισχυρό εχθρό. Τυπικά παραδείγματα τέτοιων εορτασμών αποτελούν ιστορικά γεγονότα που συνδέονται με το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.  Στο πλαίσιο αυτό  ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία στις 8 Μαΐου (1945) και η Ρωσία στις 9 Μαΐου τιμούν με λαμπρές εκδηλώσεις τη λήξη του πολέμου, αντιμετωπίζοντάς τη ως ένα νικηφόρο γεγονός γι’ αυτές[8], ενώ οι ηττημένες χώρες, όπως η Γερμανία, την αντιμετωπίζουν μάλλον αμφίθυμα[9]. Πιο ακραία περίπτωση είναι ασφαλώς οι βαλτικές χώρες, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία που θεωρούν λήξη του πολέμου και απελευθέρωση – λόγω και της ιστορικής εξέλιξής τους -την αποχώρηση του ρωσικού στρατού από τα εδάφη τους[10].

     Το τέλος του πολέμου θα βρει την Ευρώπη, όπως και τη μεγάλη ηττημένη του πολέμου Γερμανία, χωρισμένη στα δύο. Οι νέες διαιρέσεις θα βρουν, σύμφωνα με την κυρίαρχη δυτική αντίληψη,  τη δυναμική τους στο δίπολο «ολοκληρωτισμός» (για τις ανατολικές χώρες) και «δημοκρατία» (για τις δυτικές χώρες) ενσωματώνοντας και τις ανάλογες πολιτικές μνήμης[11]. Παρ’ όλη ωστόσο την πολιτική αυτή διαίρεση, αν θέλαμε  να βρούμε ένα κοινό σημείο ανάμεσα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αυτό θα ήταν  η έκδηλη προσπάθειά τους να αποτινάξουν από πάνω τους κατά περίπτωση το στίγμα είτε  της ελάχιστης πολεμικής αντίδρασης και της άνευ όρων παράδοσης στους Ναζί είτε της συνέργειας στα εγκλήματα πολέμου και πολύ συνηθέστερα του μαζικού δωσιλογισμού[12]. Ενταγμένες  στο στρατόπεδο των νικητών, στο στρατόπεδο των ηττημένων ή και σ’ αυτό  ακόμη  των «επιδέξιων ουδετέρων», οι ηγεσίες των χωρών και οι πολίτες τους συνεπακόλουθα είχαν να επεξεργαστούν και να επανακατασκευάσουν ένα αντιστασιακό παρελθόν, που, σε κάποιες περιπτώσεις όχι και τόσο περιορισμένες, μικρή σχέση είχε με την πραγματικότητα[13].

     Η ανάγκη των ευρωπαϊκών κρατών να προσαρμοστούν και να εξασφαλίσουν τη συνέχεια  στο μεταπολεμικό ψυχροπολεμικό σκηνικό δημιούργησε τον δικό τους «μύθο» σε σχέση με τη συμμετοχή τους στον πόλεμο[14]. Έτσι χώρες, ακόμα και σύμμαχοι του «Άξονα», παρουσιάστηκαν ως «θύματα» -χαρακτηριστική η περίπτωση της Αυστρίας[15] -, ενώ χώρες με σημαντικό ιστορικό δωσιλογισμού αποδόθηκε σε προδότες που, σύμφωνα με τις  επίσημες  εκδοχές, προέρχονταν κατά κύριο λόγο από τις γερμανικές μειονότητες[16]. Από την άλλη  συμμετοχή σεβαστού αριθμού πολιτών τους στην εξόντωση του εβραϊκού πληθυσμού και την ιδιοποίηση των περιουσιών τους ήταν κάτι που καμιά χώρα δεν θα παραδεχόταν ανοιχτά[17].

      Οι εκδοχές αυτές έπρεπε όμως να συνδυαστούν και με ένα ηρωικό παρελθόν, το οποίο βρήκε την πραγμάτωσή του  στην έννοια της αντίστασης. Ακόμη και αν επρόκειτο για μεμονωμένες περιπτώσεις  σε κάθε χώρα, για ψήγματα ή για πιο σοβαρές, πολυπληθέστερες και οργανωμένες μορφές,  βαφτίστηκαν παλλαϊκή αντίσταση, προσφέροντας έτσι μια επίσημη και ωραιοποιημένη εκδοχή της παρουσίας κάθε λαού κατά το Β’ΠΠ[18]. Τυπικό παράδειγμα η Γαλλία και την περιβόητη collaboration του καθεστώτος του Βισύ[19] με τους Ναζί και την εργώδη προσπάθεια του γαλλικού κράτους   να υποτιμηθεί εξυψώνοντας τη σημασία  της  Résistance[20].

Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος και επέτειοι στην Ελλάδα: όταν αντιστέκεται η μνήμη της Αντίστασης

    Ενώ λοιπόν σε όλη την Ευρώπη κατά τη μεταπολεμική περίοδο τα κράτη προσπαθούν να συγκροτήσουν μια νέα ενοποιητική συλλογική μνήμη με ηρωικό πρόσημο υπερπροβάλλοντας το αντιστασιακό τους παρελθόν, η Ελλάδα ακολουθεί τον δικό της μοναχικό δρόμο. Η πρώτη προσπάθεια να εορτασθεί η πάλη κατά του κατακτητή τιμώντας την προσφορά του Έλληνα Στρατιώτη και μάλιστα από τους ίδιους  τους πολίτες γίνεται  μέσα στην Κατοχή, ένα χρόνο μετά την είσοδο της χώρας στον πόλεμο, στις 28 Οκτωβρίου 1941[21]. Από το 1944 και μετά θα αναγνωριστεί ως μέρα εθνικής επετείου και επίσημης αργίας, η μοναδική που σχετιζόταν με το Β’ΠΠ. Άλλωστε ήταν μια μέρα ορόσημο, όπου όλοι διεκδικούσαν δάφνες για τη συμμετοχή τους, χωρίς να αποκλείεται και να αμφισβητείται κανενός η προσφορά[22]. Η σημασία της ημέρας αυτής, ως αρχή της πάλης κατά του φασισμού, ήταν αναμφισβήτητη για όλο τον κόσμο της Αριστεράς, παρόλο που τον Οκτώβριο του ’45 η Κεντρική Επιτροπή του Πολιτικού Συνασπισμού των Κομμάτων του ΕΑΜ καλούσε το λαό να μη συμμετάσχει στις κεντρικές επίσημες εκδηλώσεις αλλά στις συνοικιακές[23], φανερή ένδειξη  του κλίματος πριν την έναρξη του εμφύλιου.

2. Η μεταβατική εποχή: Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων Ι. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΚΜΗΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ (Μεσαιωνική και Νεότερη Ιστορία -Β' Γυμνασίου)

 

2. Η μεταβατική εποχή: Οι έριδες για το ζήτημα των εικόνων from mavraroda

  Δείτε επίσης:

• Χρονολόγιο ¨Εικονομαχίας"  
• Το Γλωσσάριο της ¨Εικονομαχίας"
• Ενέργειες "Εικονομάχων"
• Ανάγνωση ιστορικών πηγών (Εικονομαχία)
• Απολυτίκιο της Κυριακής της Ορθοδοξίας
• Ανάγνωση ιστορικής πηγής (Εικονομαχία)
• Εικονομαχία (άσκηση εμπέδωσης)

ΜΑΘΗΤΙΚΟΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ (2024-2025)

Αυτό το διάστημα προκηρύσσονται πολλοί διαγωνισμοί, οι οποίοι και μπορεί να σας ενδιαφέρουν. Σε αυτήν την ετικέτα θα βρίσκετε τις απαραίτητες πληροφορίες. Για περισσότερες πληροφορίες, στο σχολείο και σε κάθε ... διάλειμμα!

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ  «Ιωάννης Βαρβάκης: Ένας οραματιστής, ένας ευεργέτης του έθνους και της παιδείας» (Ως 20 Ιανουαρίου 2025)

12ος Διεθνής Μαθητικός Διαγωνισμός "Δημιουργώντας τα δικά μας παιχνίδια: Από το χθες στο σήμερα" . (Ως 30 Μαΐου 2025)

9ος ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ "Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ". (Ως 31 Δεκεμβρίου 2024)

12ος ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ "ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑ" ΜΕ ΘΕΜΑ "Ομήρου Νέκυια" (Ως 14 Φεβρουαρίου 2025)

13ος Διαγωνισμός Εφηβικού Διηγήματος και Ποίησης "Γρηγόρης Πεντζίκης"  (Ως 28 Φεβρουαρίου 2025)

Προκήρυξη Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού 2025 “ΑΘΛΟΝ ΠΟΙΗΣΕΩΣ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΣΟΧΕΡΑ ΚΑΙ ΛΕΝΑ ΣΤΡΕΦΗ ΚΟΥΤΣΟΧΕΡΑ” με θέμα το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα (Ως 30 Ιουνίου 2025)