"ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ" (Εργασία στην Τοπική Ιστορία)

    

Ιστορικό-Λαογραφικό & Φυσικής Ιστορίας Μουσείο Κοζάνης

Το Ιστορικό-Λαογραφικό & Φυσικής Ιστορίας Μουσείο Κοζάνης ιδρύθηκε το 1969 και εγκαινιάσθηκε επίσημα στις 10 Οκτωβρίου 1987.

Η πρώτη Ιστορική-λαογραφική συλλογή ιδρύθηκε στα τέλη του 1968 με αρχές του 1969 και εγκαταστάθηκε περιοδικά σε διάφορα μισθωμένα μικρά καταστήματα της πόλης. Από το 1975 έως το 1984 εγκαταστάθηκε σε κτίριο της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Κυριών Κοζάνης. Το 1979, ιδρύθηκε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο προαναφερθέν κτίριο. Σ' αυτή την πρώτη έκθεση το ιστορικό τμήμα περιελάμβανε όλη την ιστορική πορεία της Κοζάνης. Παράλληλα συγκροτήθηκε η Λαογραφική συλλογή στην οποία εκτίθονταν τα εξής θέματα: παραδοσιακές ασχολίες πρωτογενούς παραγωγής, εργαστήρια και επαγγέλματα, πνευματικός και κοινωνικός βίος, οικογενειακή ζωή. Οι παραπάνω συλλογές μεταστεγάστηκαν τέσσερις φορές σε διάφορα μισθωμένα, αλλά ακατάλληλα κτίρια. Τη Διοίκηση του Συνδέσμου απασχολούσε πάντα το πρόβλημα της μόνιμης στέγασης των συλλογών, σε ιδιόκτητο οίκημα. Κατά τα έτη 1980-1983 ανεγέρθη το κτίριο, στο οποίο στεγάζεται σήμερα το Μουσείο. Το έτος 1993 αναγέρθηκε, για να στεγάσει την νέα πτέρυγα του Μουσείου, νέο τετραώροφο κτίριο, κατ' επέκταση του πρώτου.

Το Ιστορικό-Λαογραφικό και Φυσικής Ιστορίας Μουσείο ανήκει στην κατηγορία των Ιστορικών-Λαογραφικών Μουσείων. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Περιλαμβάνει τις εξής θεματικές κατηγορίες: Έκθεση Φυσικής Ιστορίας (από την Παλαιολιθική εποχή μέχρι και τους νεότερους χρόνους), Αρχαιολογική- Βυζαντινή έκθεση (από το 7000 π.Χ. έως 1453 μ.Χ.), Ιστορική έκθεση (από το 1453 έως 1944), Λαογραφική έκθεση, που θεωρείται και η σημαντικότερη, (από το 1640 έως 1960), Πινακοθήκη νεότερων χρόνων, Συλλογή γραμματοσήμων (1861-2004) και Συλλογή ραδιοφώνων (1930-1960).

Στόχος της ίδρυσης του Μουσείου ήταν η διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μέσω της καταγραφής και περισυλλογής των αντικειμένων, με απώτερο σκοπό την εκπαίδευση και την επιμόρφωση των επισκεπτών.

Εμπνευστής, οραματιστής και δημιουργός του Ιστορικού-Λαογραφικού & Φ. Ιστορίας Μουσείου Ν. Κοζάνης και του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στο Μπούρινο ήταν ο Δάσκαλος Κωνσταντίνος Ε. Σιαμπανόπουλος ο οποίος αφιέρωσε όλη τη ζωή του στη διάσωση, περισυλλογή, προβολή του πολιτισμού και της παράδοσης του τόπου μας.

Μουσείο Σύγχρονης Τοπικής Ιστορίας

Το Μουσείο Σύγχρονης Τοπικής Ιστορίας λειτουργεί στην πόλη της Κοζάνης και διαθέτει αντικείμενα και ντοκουμέντα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιο Πόλεμο και έπειτα.

Ξεκίνησε την λειτουργία του την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2006. Το συγκεκριμένο μουσείο ιδρύθηκε από τον  Δήμο Κοζάνης και την Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων σε συνεργασία με τις τοπικές αντιστασιακές οργανώσεις. Εδώ και αρκετές δεκαετίες η προηγούμενη γενιά έπαψε να μεταδίδει στην επόμενη τη γνώση και τη στάση της για τον κόσμο. Ένας πολιτισμικός παγκοσμιοποιημένος οδοστρωτήρας πλήττει καίρια την πρόσληψη της ιστορικής γνώσης και επομένως τη δημιουργία της συνείδησης. Δε γνωρίζουμε, ιδίως οι νέοι, τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία του τόπου μας, δε γνωρίζουμε πολλά ιστορικά γεγονότα του τόπου μας που συνέβησαν κατά την  δεκαετία του 1940 και κυρίως τα κατορθώματα των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης στη Δυτική Μακεδονία, αλλά και τις συμφορές του λαού.

Και έτσι λοιπόν ,την δική της στέγη βρήκε η ιστορία της αντίστασης της Κοζάνης. Το μουσείο διαθέτει πλούσιο έντυπο, φωτογραφικό υλικό, μαρτυρίες. Ρουχισμός και οπλισμός βρίσκονται ταξινομημένα στο αρχοντικό του Φασούλα στο κέντρο της πόλης δίνοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη να πάρει πρόσθετες πληροφορίες όχι μόνον για τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου, αλλά να αντλήσει στοιχεία για τα κοινωνικά, λαογραφικά, πολιτιστικά  δεδομένα της εποχής.

Τα εκθέματα του μουσείου ξεκινούν από την Οθωμανική αυτοκρατορία και την προ Μεταξά δικτατορία και καλύπτουν την περίοδο της αντίστασης και του εμφυλίου πολέμου, τη επτάχρονη δικτατορία και φτάνουν μέχρι τη μεταπολίτευση του 1974.

Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει πλούσιο φωτογραφικό υλικό που συνοδεύεται από σχετικά σχόλια, εφημερίδες και περιοδικά της κάθε περιόδου,

Κύριος στόχος του μουσείου είναι η προβολή της σύγχρονης ιστορίας αλλά και η πολιτικοποίηση των πολιτών.

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ  ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ:

•Να ασκήσει την ικανότητά μας για αντίσταση απέναντι στην αποπολιτικοποίηση και την ιδιωτικοποίηση.

•Να οδηγήσει σε μια ουσιαστική αποκέντρωση με τη συμμετοχή ενημερωμένων πολιτών.

•Να ενισχύσει το σεβασμό στην αλήθεια και να προσδώσει πνευματικό ήθος.

•Να στηρίξει την επιβίωσή μας στο μέλλον ως ανθρώπινων, τοπικών και εθνικών ομάδων με βάση τις αξίες μας, τους δεσμούς με την παράδοση και την ταυτότητά μας, εμπλουτίζοντας έτσι τον παγκόσμιο πολιτισμό.

Αρχαιολογικό μουσείο Αιανής

Το μουσείο καταλαμβάνει έκταση 4.000 στρεμμάτων. Στη συλλογή του περιλαμβάνονται τα ευρήματα της αρχαίας πόλης της Αιανής και της γύρω περιοχής. Μια ζωντανή κιβωτός πολιτισμού, που φέρνει σε επαφή τον επισκέπτη με τον ιστορικό και αρχαιολογικό πλούτο της Αιανής, φυλάσσονται τα σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα.Τα ευρήματα αυτά, αληθινά κομψοτεχνήματα, μαρτυρούν την μακρότατη εξέλιξη της τέχνης, που είναι η κοινή με την τέχνη και τον πολιτισμό της Νότιας Ελλάδας, γεγονός που αποδεικνύει την ενότητα της ελληνικής φυλής.

Το εκθεσιακό πρόγραμμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής οργανώνεται σε τρεις παράλληλους άξονες:

·       Στην ιστορική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής, πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας.

·       Στις ενότητες των ευρημάτων που ήρθαν στο φως στους διάφορους τομείς της συστηματικής ανασκαφής (πόλη, νεκροταφεία, χώρα) αλλά και τα σύνολα που προέρχονται από σωστικές ανασκαφές.

·       Στην καθημερινή ζωή και τους θεσμούς στην αρχαιότητα, όπως προβάλλονται μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα

Θεματικά στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αιανής αναπτύσσεται η διαχρονική εξέλιξη της αρχαίας Αιανής πρωτεύουσας της Ελιμιώτιδας, ενός βασιλείου από τα ισχυρότερα της Άνω Μακεδονίας και της ευρύτερης περιοχής και από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια.

Στόχος τους είναι με την έκθεση των ευρημάτων να αναδείξουν τον παιδευτικό-εκπαιδευτικό χαρακτήρα του νέου Μουσείου, ώστε, εκτός της επιστημονικής κοινότητας, και ο απλός επισκέπτης να κατανοεί και να αναγνωρίζει τα νέα στοιχεία και συμπεράσματα. Παράλληλος στόχος είναι να ενταχθεί δυναμικά και πολύμορφα στην τοπική και την ευρύτερη κοινωνία, με εκδηλώσεις, όπως εκπαιδευτικά προγράμματα, διαλέξεις, τάσια, συνέδρια, περιοδικές εκθέσεις κτλ.

Η έκθεση του Μουσείου της Αιανής συνολικής έκτασης 975 τ.μ., περιλαμβάνει σε 6 αίθουσες ευρήματα από την αρχαία Αιανή και τη χώρα της, ενώ η 7" αίθουσα προορίζεται για προσωρινές εκθέσεις ευρημάτων από τον νομό Κοζάνης.

 Εκκλησιαστικό Μουσείο της Σιάτιστας

Το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Σιάτιστας επιδιώκει να εξοικειώσει τον απλό πολίτη με την εκκλησιαστική τέχνη, αλλά και να προβάλλει τις σχέσεις που ανέπτυξε η ορεινή Σιάτιστα με τα γνωστά κέντρα παραγωγής έργων τέχνης.

 Ο χώρος που φιλοξενεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο βρίσκεται στον 1ο όροφο νεόκτιστου κτιρίου στον περίβολο του Μητροπολιτικού Μεγάρου Σιάτιστας. Το εμβαδόν της αίθουσας είναι 144 τ.μ. Τα εκθέματα, περιλαμβάνουν εικόνες, ξυλόγλυπτα, αντικείμενα μικροτεχνίας, βιβλία, άμφια και έχουν συλλεχθεί από τους ναούς και τα μοναστήρια της περιοχής .

Φιλοξενούνται εικόνες του 16ου αι., εποχής πρωιμότερης της δημιουργίας της Σιάτιστας, του 17ου αι. με στοιχεία δυτικής τεχνοτροπίας, όπως η εικόνα με την αποκάλυψη του Θεόδωρου Πουλάκη, του 18ου αι. Τα έργα μικροτεχνίας εκπροσωπούν τις διάφορες τάσεις των εποχών που δημιουργήθηκαν. Αξιόλογο είναι ένα κάλυμμα ευαγγελίου, το οποίο συνοδεύεται από κείμενο τυπωμένο το 1590. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η συλλογή τυπωμένων βιβλίων και χειρογράφων, όπως ο κώδικας του Ζωσιμά, και χειρογράφων με θεολογικό και φιλοσοφικό περιεχόμενο. Τα περισσότερα βιβλία έχουν τυπωθεί σε γνωστά τυπογραφεία της Κωνσταντινούπολης και της Βενετίας του 17ου και 18ου αι. Εκτίθενται επίσης λειτουργικά άμφια, που εκπροσωπούν την κεντητική τέχνη και προέρχονται όλα από το ίδιο εργαστήρι. Το μουσείο ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Σισανίου και Σιατίστης η οποία έχει την ευθύνη της λειτουργίας του, ενώ την εποπτεία της συντήρησης των εκθεμάτων έχει η 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Το κτίριο που φιλοξενεί το Εκκλησιαστικό Μουσείο της Σιάτιστας χτίστηκε στον περίβολο του Μητροπολητικού μεγάρου στη συνοικία της Χώρας στο κέντρο της Σιάτιστας, πριν λίγα χρόνια με έξοδα της Ιεράς Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης και κατά καιρούς φιλοξένησε μικρές εκθέσεις που οργάνωσε η Μητρόπολη. Το 2001 ολοκληρώθηκε η δημιουργία της παρούσας έκθεσης. Πρόκειται για έργο που χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με 55.000.000 δρχ. και εκτελέστηκε με αυτεπιστασία από την 11η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με την συνδρομή της Ιεράς Μητροπόλεως, της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και της Νομαρχίας Κοζάνης.

Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Όρους Μπούρινου Κοζάνης

    Διανύοντας το ιερό βουνό της Ελιμιώτιδας γης, το μπούρινο και 4 χιλ. πάνω από το χωριό Χρώμιο, σ' ένα ολότελα βουκολικό τοπίο, με πράσινο, με έδαφος σκληρό, με πυριτικά αριστερά και ασβεστολιθικά δεξιά πετρώματα φτάνει κανείς στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, ένα σταθμό ιστορικής μνήμης.

    Το έτος 1878 στην παραπάνω περιοχή, 37 χλμ. από την πόλη της Κοζάνης, όπου υπήρχε ένα μικρό κτηνοτροφικό χωριό, με το όνομα Μπούρινος, υψώθηκε το λάβαρο της επανάστασης στη Δυτική Μακεδονία, με στόχο την κατάργηση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την ένωση με το ελεύθερο τμήμα της Ελλάδας.

 Η επανάσταση αυτή στο Μπούρινο ήταν η πρώτη οργανωμένη ένοπλη αντίσταση του Μακεδονικού Ελληνισμού που συνεχίστηκε μέχρι το 1912 με το Μακεδονικό Αγώνα και τους Βαλκανικούς Πολέμους για τη διάσωση της Μακεδονίας. Προς τιμήν των αγωνιστών εκείνων της ελευθερίας, όλων των Μακεδονομάχων και των επί αιώνες αγωνιζομένων για την ελληνικότητα της γης των Μακεδόνων, ο Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης διαμόρφωσε το συγκεκριμένο χώρο, μετατρέποντάς τον σε ένα υπαίθριο μουσείο 70 και πλέον στρεμμάτων.

    Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, μοναδικό απομεινάρι ζωής από το χωριό Μπούρινος, που εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους του και εγκαταστάθηκαν στη σημερινή Κοινότητα του Χρωμίου, αλλά και στα γύρω χωριά της περιοχής, ήταν τελείως ερειπωμένη, όταν αποφασίστηκε η αναπαλαίωσή της. Σήμερα, αρκετά χρόνια μετά, όχι μόνο αναπαλαιώθηκε και αναδείχθηκαν οι εξαίσιες τοιχογραφίες της αλλά έγινε και το επίκεντρο στο όλο δημιούργημα που ακολούθησε. Το χώρο στολίζουν πλέον, πετρόκτιστα γεφυράκια, μαρμάρινες επιγραφές σε μικρά αψιδωτά, αριστερά και δεξιά, γνωμικά και επιγράμματα της ελληνικής γραμματείας και ιστορίας, προτομές αρχαιοελληνικών προσωπικοτήτων και Δυτικομακεδόνων αγωνιστών καθώς και ένας μικρός, ζεστός και φιλόξενος μουσειακός χώρος.

   Κάθε χρόνο, την τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, πραγματοποιείται στο χώρο αυτό η επέτειος του Μακεδονικού Αγώνα, με συμμετοχή αρχών του τόπου, πολιτιστικών συλλόγων, μαθητών σχολείων και πλήθος κόσμου.

Στην συγκεκριμένη εργασία συμμετείχαν οι εξής: Ανδρεόπουλος Κωνσταντίνος, Γάγαλης Χρήστος, Κούγιας Σταύρος, Κωστοπούλου Ελένη, Μαυροματίδου Χριστίνα-Μαρία.

Σχολικό Έτος: 2014-2015

Πηγές

·       Site «Δήμου Κοζάνης»,

·       Ηλεκτρονικό Περιοδικό «Γιαπράκι»,

·       Site «Πέριξ» της Δυτικής Μακεδονίας, που περιέχει πληροφορίες και από τους τέσσερις νομούς της Δυτικής Μακεδονίας,

·       Βικιπαίδεια,

·       Site «Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής»

·       Site «Δήμος Κοζάνης-Μουσεία»