"ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ" (Εργασία στην Τοπική Ιστορία)

Γεωργιάδου Σοφία

Ζήκου Κωνσταντίνα

Κοταρίδης Παναγιώτης

Κοτσίφκας Κωνσταντίνος

ΟΙΚΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΛΑΣΣΑΝΗ

           Ο Γεώργιος Λασσάνης ήταν λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη, ανέπτυξε δραστηριότητα ως συγγραφέας, δραματουργός, δάσκαλος, ενώ παράλληλα συμμετείχε στην επανάσταση του 1821. Γεννήθηκε το 1793 και πέθανε το 1870. Ήταν γιος γνωστού Κοζανίτη εμπόρου και έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία. 

Στην Κοζάνη διασώζεται το πατρικό του σπίτι σε κεντρική πλατεία της πόλης, η οποία φέρει το όνομά του ( πλατεία Λασάνη). Το αρχοντικό του έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέο οίκημα και μνημείο. Διέθετε από δύο ορόφους, κελάρι και μια αποθήκη. Επίσης, το περιτριγυρίζει μια πέτρινη μάντρα. Οι διαστάσεις του αρχοντικού δεν είναι τόσο επιβλητικές όσο άλλων στην Κοζάνη, όμως χαρακτηρίζεται από έναν αρμονικό όγκο, μορφολογικά χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικής και μία λειτουργικότητα σοφά προσαρμοσμένη στις καιρικές συνθήκες του τόπου. Από τις 11 Οκτωβρίου 2008 στεγάζει τη Δημοτική Χαρτοθήκη Κοζάνης.

ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ

            Το 1855 οι Κοζανίτες αποφασίζουν να χτίσουν ένα τετράγωνο, ψηλό και επιβλητικό καμπαναριό, εμβαδού 42 τετραγωνικών μέτρων, με 6 ορόφους και 26 μέτρα ύψος. Ψηλότερο από κάθε άλλο κτίριο στην πόλη και με προσανατολισμό τέτοιο ώστε κάθε μία από τις τέσσερις πλευρές του να αντιστοιχεί σε ένα από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

            Το πρώτο μέρος του καμπαναριού χτίστηκε, όπως αναφέρουν επιγραφές στις τέσσερις όψεις του, το 1855 με συνολικό κόστος 62.152 γρόσια και 37 παράδες, χρήματα που συγκεντρώθηκαν αρχικά για την ανέγερση σχολείου και γυμνασίου. Στην κορυφή του τρούλου αντί για σταυρό που απαγορευόταν από τους Τούρκους, έβαλαν ένα μεταλλικό περιστέρι με ανοιχτές φτερούγες, ώστε από μακριά να προσομοιάζει με σταυρό.

            Το 1939 χτίστηκε ο έβδομος όροφος, στον οποίο τοποθετήθηκε το ρολόι τεσσάρων όψεων. Τα μεσάνυχτα της 31^ης Δεκεμβρίου του 1939 η Κοζάνη υποδέχεται το νέο έτος ακούγοντας τον πρώτο του χτύπο. Το ρολόι ήταν δωρεά του Κωνσταντίνου Μαματσιού.

            Σύμφωνα με πληροφορίες οι λόγοι που τον οδήγησαν στην κατασκευή του ρολογιού του καμπαναριού ήταν το αίσθημα ευγνωμοσύνης του στον Άγιο Νικόλαο, που τον θεωρούσε προστάτη του, και μια εμπειρία του από τα μαθητικά του χρόνια.

            Σήμερα το καμπαναριό με το ρολόι στέκει επιβλητικά στην καρδιά της ιστορικής πλατείας της Κοζάνης, αποτελώντας μαζί με τον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου, το σήμα κατατεθέν και το σημείο αναφοράς των κατοίκων της πόλης.

ΒΑΛΤΑΔΩΡΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

            Το Βαλταδώρειο Γυμνάσιο Κοζάνης χτίστηκε το 1899. Ήταν μια δωρεά των αδερφών Βασίλειου και Λάμπρου Βαλταδώρου. Το 1900 οργανώνεται και λειτουργεί ως πλήρες εξατάξιο Γυμνάσιο με πρώτo Γυμνασιάρχη τον Παναγιώτη Λιούφη και δέχεται μετά από επιτυχείς εισιτήριες εξετάσεις μαθητές που τέλειωναν τις Αστικές σχολές αρρένων και μαθήτριες που τελείωναν το Παρθεναγωγείο. Στο ισόγειο λειτουργούσε η Ά αστική σχολή και στον πρώτο όροφο το Γυμνάσιο.

            Έτσι άρχισε η πορεία ενός ιστορικού Γυμνασίου που μόρφωσε χιλιάδες παιδιά της Κοζάνης και της γύρω περιοχής. Το 1936-1937 το Μικτό Γυμνάσιο Κοζάνης γίνεται οκτατάξιο, χωρίζεται σε αμιγές Γυμνάσιο Αρρένων που μένει στο Βαλταδώρειο και σε Γυμνάσιο Θηλέων. Στη διάρκεια της Κατοχής το κτίριο εντάσσεται από τους Γερμανούς κατακτητές και γίνεται διοικητήριο, ενώ το σχολείο υπολειτουργεί κάτω από δραματικές συνθήκες σε διάφορους άλλους χώρους. Το 1964 γίνεται η πρώτη μεγάλη αλλαγή, όταν το εξατάξιο Βαλταδώρειο Γυμνάσιο Αρρένων που ήταν έως τότε χωρίζεται σε 1ο και 2ο Γυμνάσιο και σε Λύκειο.

            Μετά την Απριλιανή Δικτατορία κατά την οποία είχε επανέρθει το παλιό καθεστώς στην οργάνωση και των σχολείων και με την αξιόλογη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση το 1976 το Βαλταδώρειο Γυμνάσιο Αρρένων ξαναχωρίζεται σε 1ο-2ο Γυμνάσιο και σε δύο Λύκεια. Το 2ο Γυμνάσιο από το 1976-1979 μετακινήθηκε και συστεγάστηκε με το 6ο Δημοτικό σχολείο ώσπου το 1979 επιστρέφει στο Βαλταδώρειο, ενώ το 1981 γίνεται μικτό όπως όλα τα Γυμνάσια της χώρας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

§  Βικιπαίδεια

§  Οικία Λασσάνη

§  Βαλταδώρειο Γυμνάιο- Κοζάνη- Wikimapia

§  Kozani Media